PLEIKU, NHÁT CẮT MỘT THUỞ…

Có một buổi chiều cách đây gần bốn mươi năm, một trai trẻ, ngồi ngay ở cái phòng trực bảo vệ cơ quan, một mắt liếc đồng hồ, mắt kia nhìn ra đường Trần Hưng Đạo, lúc này đang mờ mịt lá thông, bụi và gió, dõng dạc từng câu: Bây giờ là 4 giờ ba mươi phút ngày tháng năm, tôi chứng kiến cơn mưa đầu mùa Pleiku. Mùa mưa Tây Nguyên bắt đầu. Và sau đấy là mưa ào ạt trút nước. Cậu trai ấy không phải tôi, mà là một cựu sinh viên nhạc viện, tân công chức Ty Văn hóa Thông tin Gia Lai Kon Tum vừa lên nhận việc, tôi chỉ là người chứng kiến. Và trụ hết một mùa mưa, bạn này về quê rồi không trở lên nữa.

CHƠI PHÂY AI CÓ QUA CẦU MỚI HAY… (HAY LÀ CHUYỆN VUI PHÂY BÚC)

Không biết tự bao giờ, facebook (từ đây xin viết phây búc cho nhanh) trở thành phổ thông với mọi người đến thế. Giới nhà văn thường là thủ cựu nhất, nhưng giờ cũng tràn ngập trên phây.

Rất nhiều chuyện hài hước từ phây đã diễn ra, như đi đường đói rã người, dừng xe vào quán ăn, thức ăn vừa bưng ra, người chưa đụng đũa nhưng đã vớ điện thoại chụp ảnh thức ăn để cho... phây ăn. Thậm chí nhà có giỗ, cỗ vừa bưng lên bàn thờ, chưa kịp thắp hương nhưng đã kịp… cúng phây. Hay như vợ chồng unfriend nhau trong phây, nhưng ngoài đời dính nhau như sam, ngược lại, ngoài đời... tẩn nhau như đồ tể nhưng trong phây mở ra là em iu, anh iu. Hoặc lập nick ảo để... đọc của nhau. Con cái thường là không kết bạn với bố mẹ, thậm chí cấm cửa (chặn) thì bố mẹ cũng trăm phương ngàn kế đọc con như mượn phây người khác, lập nick mới vân vân...

ĐẶC SẢN SƯƠNG MÙ

Sáng đầu tuần rồi, rất nhiều dân Pleiku ngỡ ngàng với cảnh sương mù giăng kín phố, đến tận 10 giờ trưa mới là đà tan. Phây búc tràn ngập hình ảnh lãng mạn và nên thơ này, hàng vạn like và commen của cư dân mạng khắp nơi suýt xoa ao ước, được một lần đi dưới cái hình ảnh tuyệt vời ấy.

MÙA HỌP LỚP

Dạo một vòng phây sờ búc hiện nay, thấy té ra, đây đang mùa họp lớp.

Tôi là người... ít học, chỉ xong 10 năm phổ thông rồi lên đại học, rồi ra công tác, có học thêm mấy lớp bắt buộc như cao cấp chính trị, quản lý nhà nước, đối tượng 2 quân sự, vài lớp bồi dưỡng... nên rất kính nể các bác học nhiều lớp, nhất là các bác tại chức, có bác học một lúc ba bốn lớp tại chức, giờ thành đạt, họp lớp liểng xiểng.

THƯ NGỎ CỦA PGS TS LÊ ĐÌNH CÚC VỀ TRƯỜNG HỢP HY SINH CỦA CỐ XIN

PGS TS Lê Đình Cúc gửi qua nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh nhờ blog của tôi đăng cái thư ngỏ và bài viết của ông về một trường hợp rất xứng đáng được truy phong liệt sĩ nhưng không hiểu sao bao lâu nay chưa ai làm. 27 tháng 7 đã cận kề, mời mọi người đọc bài viết này và chia sẻ để nó đến được những nơi cần đến, để không ai bị thiệt thòi, nhất là những người đã rất anh hùng, đã hy sinh thân mình cho độc lập tự do của Tổ quốc - tôi phải dùng cụm từ to tát ấy để chỉ mức độ cần thiết của vấn đề.

NHÀ HÀNG NGHỆ NHÂN

            Các nhà hàng mở ở các phố trên Tây Nguyên lâu nay chủ yếu là do người Kinh mở và thực hiện. Từ chủ điều hành cho đến đầu bếp lẫn nhân viên đều là người Kinh. Nhiều nhà hàng làm những món của người Tây Nguyên nhưng cũng do đầu bếp người Kinh, và tất nhiên đã có sự phăng tê di ít nhiều.

“NHẶT CHUYỆN” TRÊN ĐƯỜNG

Đang bận làm nhà, nhà văn Nguyễn Một gọi: Đi chơi một chuyến không bác, toàn văn nhân. Chả suy nghĩ gì, nhận lời ngay: Ok đi. Làm nhà bây giờ nó cũng khác xưa, khoán hết, thi thoảng mình đến ngó tí, động viên thợ, rồi chờ họ hoàn công giao nhà cho mình, tất nhiên là mình phải… trả tiền cho họ. Mà tiền, theo “truyền thống” Việt, phần lớn là do… vợ nắm, vợ quyết, mình có ở nhà cũng chả giải quyết được việc gì, có khi lại… rối mắt rồi mà cãi cọ nhau.

NHỚ MỘT LẦN CHƯ MỐ

          Ngày ấy cách đây hơn ba chục năm rồi…

Chúng tôi dự một cái trại sáng tác Văn học Nghệ thuật liên tỉnh và được huyện Ayun Pa tỉnh Gia Lai Kon Tum (cũ) bố trí về Chư Mố thực tế một ngày. Chưa biết Chư Mố là đâu, chỉ biết nó là tên một ngọn núi. Chư là núi, Mố là tên riêng. Hết. Gu Gồ chưa có, sách báo cũng không, nhưng ai cũng háo hức. Đêm nhà khách Ayun Pa như ngắn hơn.

THẦN THÁNH RÊU ĐÁ NINH BÌNH

Một tối đẹp trời, một tốp nhà văn cựu binh xe tăng trên đường đi xuyên lại cuộc chiến tranh mà bánh xích xe các ông đã từng lăn bỗng ghé nhà tôi. Ngoài chuyện thăm nhau (chưa một lần biết mặt nhưng đọc nhau) thì các ông có một nhiệm vụ đặc biệt là chuyển cho tôi một cái thẫu nhựa của vợ chồng nhà văn Sương Nguyệt Minh Vũ Minh Nguyệt gửi. Trong ấy là... rêu đá phơi khô, đặc sản Ninh Bình, chỉ Ninh Bình mới có, hoặc giả chỉ người Ninh Bình mới biết ăn...

TỪ QUY NHƠN ĐẾN HUẾ

Có lẽ là duyên phận nên một tinh mơ nào đó, trên bãi biển Quy Nhơn, tôi gặp một đồng nghiệp người Huế. Chúng tôi nói với nhau đủ thứ chuyện bên ly cà phê ban mai nghe có vị mặn của muối và hơi gió từ eo biển Quy Nhơn, mà nhà thơ người Huế Lê Văn Ngăn từng thốt lên trong bài thơ rất hay: “Sóng vẫn đập vào eo biển”, biết đâu ông cũng viết từ một buổi mai cà phê mặn sóng và gió này, là tôi cứ nghĩ thế để vơ vào cái buổi mai khó quên hôm ấy. Nghe nói ở Tuy Hòa có quán cà phê làm mê mệt thực khách bởi trong từng ly cà phê, chủ quán đã ý nhị thấm vào đấy một chút nước mắm. Tất nhiên nước mắm là thô, nhưng biết điều tiết nó, nó sẽ trở nên bí ẩn diệu vợi, trở nên níu kéo và thảng hoặc, trở nên vấn víu không quên. Cà phê và vị mặn, dẫu muối hay nước mắm, cũng là một bí quyết riêng để cà phê dậy mùi. Một thời người ta truyền tai nhau bí quyết rang cà phê là phải có nước mắm và mỡ gà...

NHỮNG MẢNG TỐI TỪ VIỆC MỘT NHÀ BÁO BỊ BẮT

Sự kiện nhà báo Lê Duy Phong bị bắt đã làm không chỉ làng báo rúng động mà cả xã hội cũng bàn luận sôi nổi. Không chỉ là vì sự việc diễn ra ngay sau ngày 21 tháng 6 một ngày, cũng không phải đây là sự việc đầu tiên trong làng báo, trước Phong đã có một số vụ rồi, mà có lẽ bởi, sự trắng trợn của sự việc, và cả tính bất ngờ của nó.

MỘT LẦN CHIẾU PHIM Ở ĐĂK TƠ KAN

Hồi Gia Lai Kon Tum còn chung tỉnh, hai huyện xa nhất là Đăk Glei phía bắc và Krông Pa phía nam. Muốn đi công tác về 2 huyện ấy nếu là sếp thì có xe U oát, còn nhân viên thì đón xe I-fa. Và thời gian lên đến nơi thường là 2 ngày. Sát huyện Đăk Glei là huyện Đăk Tô. Huyện Đăk Tô hồi ấy rất lớn, giờ chia ra đến mấy huyện. Không xa bằng Đăk Glei, nhưng huyện Đăk Tô lại có mấy xã cực kỳ khó đi, khó vào. Đăk Tơ Kan là một xã như thế.

LẠI NHẶT CHUYỆN XỨ ĐÀI

Năm nay, lại vẫn là con gái, tiếp tục bố trí cho tôi một chuyến sang Đài Loan, bằng đường du lịch, tức là có thời gian hơn, đi nhiều hơn và quan trọng là, tiếp xúc được nhiều hơn, bằng khả năng mồm miệng tay chân của mình, có sự trợ giúp của hướng dẫn viên và con gái.

VIẾT VẶT 21 THÁNG 6...

           Nếu tính từ ngày ra trường, làm tờ tạp chí 1 năm một số (tất nhiên còn làm nhiều việc khác là chính, trước khi tiến lên làm báo là chính), rồi tiến lên năm 2 số, và giờ tháng một số thì mình đã có 36 năm làm báo.

           Vui lắm, buồn cũng nhiều.

           Mình đã viết hàng ngàn bài báo từ... dở vừa vừa đến rất dở (nếu theo tiêu chí... giải thưởng) dù mình cũng có vài ba giải thưởng báo chí. Giờ, ngay đến giải thưởng văn chương mình cũng thấy chán rồi, nên dù làm văn chương chuyên nghiệp mình cũng từng từ chối giải thưởng đã trong tầm tay, và hiện, dù đã rút tác phẩm ở cái giải thưởng 5 năm một lần của tỉnh nhưng mình vẫn “bị” có một đồng giải nhất khác, vấn đề là, chả ai trao cho mình cái bằng chứng nhận cả, để thấy, giải thưởng giờ nó cũng thuộc diện, trao thì trao không trao thì thôi (mượn ý thơ đàn anh Nguyễn Trọng Tạo).

LÁ LẢU 2

Nhớ lần đầu tiên vào An Giang, nhà thơ Trịnh Bửu Hoài hỏi, giờ ông muốn ăn gì tôi chiêu đãi. Tôi bảo lần đầu tiên em về miền Tây, cho em nhậu một cuộc kiểu... miền Tây.

Tầm 3 giờ chiều, phôn thêm mấy bạn văn nữa, Trịnh Bửu Hoài đưa chúng tôi vào một... khu vườn.

KHÔNG NÓI VỀ UNG THƯ BẰNG NƯỚC MẮT, hay là TIẾP CHUYỆN LỮ HỒNG

Sau bài “Bức thư của một cô giáo” viết về trường hợp cô giáo Lữ Hồng bị ung thư tụy cấp, giai đoạn cuối, di căn sang gan mà… sau 9 năm, đến giờ, cô vẫn tươi trẻ, vẫn thỏa nguyện ước mơ được là cô giáo, vẫn… đá bóng và vẫn sờ thấy cái cục u bằng nửa cái bát ăn cơm trong bụng, rất nhiều bạn đọc đã từ sửng sốt, kinh ngạc đến trân trọng, kính nể cô gái rất trẻ này.

LÁ LẢU 1.

Năm nào đấy, tôi vừa tốt nghiệp cấp 3, ra Ninh Bình thăm cậu. Cậu tôi là một đầu bếp có hạng tuy chỉ nghiệp dư, vì nghề chính của ông là giáo viên. Chỉ chừng tiếng đồng hồ, ông có thể biến một chú dê đang hùng dũng be be thế thành tiết canh, thành tái, thành nhựa mận, thành nướng, vân vân…

ĐỪNG ĐỂ BĂNG RÔN THÀNH RÁC ĐÔ THỊ...

Băng rôn, chả biết có nước nào nhiều băng rôn, khẩu hiệu như nước ta không, nhiều khi treo chỉ để mà treo chứ chả biết nó có tác dụng không? Chưa kể, rất nhiều câu nói của lãnh tụ bị ngắt ra khỏi ngữ cảnh khiến nó vừa cộc lốc vừa sai sai thế nào, ví dụ "Tự tôi ngày nào cũng tập", ví dụ "Rừng là vàng, nếu mình biết bảo vệ thì rừng rất quý" vân vân các loại... Đô thị, vô hình trung trở thành nơi... phô diễn băng rôn các loại các kiểu bất chấp ý thức thẩm mỹ...

HÈ VỀ…

Vì làm nhà, tôi phải đi thuê một căn nhà để ở. Căn nhà này ở đường Nguyễn Du, có một hàng cây cổ thụ phía trước. Nó là nơi ve đậu và kết bè âm thanh.

Ngày đầu tiên, đang tha thẩn, thấy nước mát lạnh tưới xuống đầu và mặt. Giật mình tưởng mùa mưa đến sớm. Ông hàng xóm thổ công nói: Nước đái ve đấy. Ơ, mát đến tỉnh cả người.

GIỌNG ĐIỆU TRONG THƠ VĂN CÔNG HÙNG

Cô bé Đinh Thị Thanh là một sinh viên khá năng nổ, thông minh, học năm thứ 4 đại học Quy Nhơn và được chọn để làm luận văn tốt nghiệp, cô bé đã chọn làm về tôi. Theo tôi biết cô bé này vừa đi học vừa đi làm thêm, vừa tham gia các hoạt động của khoa của trường. Bài dưới đây không phải luận văn mà là một báo cáo khoa học cô viết để tham gia một hội nghị khoa học của trường, nghe nói cô là sinh viên đại học duy nhất được chọn, còn lại là các học viên cao học.

Xong hội nghị, cô bé nhắn tôi như thế này: "Cháu báo cáo bài viết nghiên cứu khoa học vào sáng nay rồi ạ. 4 người trong hội đồng họ đều biết chú (cháu thì cháu không để ý lắm) nhưng họ nói ra cháu mới biết. Ahihi. Thầy Hào phó khoa cháu, có nhắc là mọi người nên về tìm thơ chú đọc. Thầy bảo chú là sinh viên đại học tổng hợp Huế khóa 1 giống thầy hay sao á cháu nghe chữ được chữ mất. Thầy còn kể đi Quảng Ngãi ai gọi điện cho ai hỏi tìm quán ăn cơm, xong người kia bảo vào nhà tôi ăn cơm. Cháu nghe chữ được chữ mất. Ahihi. Đại ý là vậy. Còn cô giáo TS. Nguyễn Thị Vân Anh thì cũng nói nên đọc thơ chú vì cô cũng hay theo dõi blog của chú, nhận thấy thơ chú viết hay. Cô giáo nói vậy. Còn thầy thư ký lại biết chú qua Tạp chí Văn nghệ Gia Lai.

Cháu cũng hơi bất ngờ nhưng là bình thường á chú. Khi cháu báo cáo xong thì thầy cô mới nói... cháu chỉ nghĩ sao chú nổi tiếng thế. Cháu làm khóa luận về chú nhưng cháu cũng chỉ nghĩ là chú là nhà thơ, nhà báo, nhà văn rồi abczyz á... còn nổi tiếng nhiều người biết cháu lại k để ý..."... 

Hôm qua cô bé mail cho tôi cái luận văn cô viết, 76 trang, theo tôi là rất ổn so với một luận văn đại học. MỜi cccm đọc cái báo cáo khoa học của cô bé nhé, đa tạ...