CHUYỆN VUI BÚT DANH

           Bút danh là dành cho giới cầm bút, tất nhiên thế, giống như bí danh là dành cho các bác hoạt động bí mật thời xưa, như ba tôi một thời khai trong lý lịch: Tên khai sinh: Văn Đình Th, bí danh: Lai. Mà ba tôi thời hoạt động bí mật chỉ là nhân viên quèn, các bác lãnh đạo phải hàng chục bí danh là thế. Giờ có... phây búc, thì có nick name, đủ thứ nick name từ kỳ quái tới bí ẩn, tới hoang mang tới rùng rợn, từ hoạt kê tới bi phẫn... đến nỗi ông chủ phây là Mark Zuckerberg vừa phải làm một việc chẳng đặng đừng là... kiểm duyệt nick. Tất cả các nick ẩn danh đều bị... triệu tập, bằng cách phải trưng giấy tờ chứng nhận đấy là tên thật của mình, không thì a lê hấp, khóa phây.

GIÁ CỦA ĐỘC LẬP

           Đấy là một cái giá mà, không thể tính giá.

           Nếu theo lịch sử Việt Nam đang phổ biến thì dân tộc ta có tới 4000 năm miệt mài đòi và giữ độc lập, với hàng núi xương hàng sông máu, lớp lớp con dân Việt đã ngã xuống để làm cái việc mà, Hồ Chủ Tịch, trong tuyên ngôn độc lập đọc trước quốc dân đồng bào ngày 2 tháng 9 năm 1945 là “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”.

           Giá ấy không thể tính giá.

VIỆC THỨ 3 CỦA ĐỜI NGƯỜI...

           Các cụ xưa, qua bao đoạn trường dâu bể, qua bao kinh nghiệm sống, bao thăng trầm, thấm đẫm cái khó khăn của đời người nên đã đúc kết rằng, trong đời người có 3 việc lớn phải trải qua, ấy là tậu trâu, lấy vợ, làm nhà.

           Dân nông nghiệp, con trâu là đầu cơ nghiệp, chỉ trừ nhà khó khăn hết sức, còn sắm con trâu là đương nhiên, việc đầu tiên phải làm, cửa ải này khó nhưng không phải là quá khó. Lấy vợ, lại càng đương nhiên. Mỗi làng cũng có chừng vài ba anh đàn ông không vợ, lý do khó khăn ít hơn là anh ta gàn dở ương ương (ngày xưa vấn đề giới tính chưa nổi như bây giờ), còn thì các cụ dạy rồi, nồi nào vung nấy, anh nghèo có chị khó, anh gàn có chị ương, rồi cũng “cặp đôi hoàn... cảnh” hết. Nhưng làm nhà thì khó khăn cơ khổ, không phải ngày một ngày hai mà được. Tất nhiên lại cũng liệu cơm gắp mắm, trông gạch đặt nhà, nhưng thường việc này xảy ra khi con người đã trưởng thành, thậm chí đã già. Đây là mơ ước cả đời của một gia đình chứ chả phải của một người. Rất ít người độc thân làm nhà, phần lớn là sau khi đã vợ con đề huề, người ta bắt đầu tích cóp dành dụm để làm cái nhà cho ra cái nhà, trước đấy, tam đại đồng đường, thậm chí là tứ đại ở chung, cái chái nhà cũng có thể là chỗ chui ra chui vào cho một, thậm chí vài gia đình, cái hè quây lại cũng có thể là mái ấm.

MÃI MÃI ANH VẪN CỦA “THỜI TRAI TRẺ NGÀY XƯA”

...Vì sao nó hay. Vì nó đắm đuối, hết mình, xả thân, ngọt lịm... dư vị yêu, nhưng nó lại cũng đầy xa xót, xa xót đến đau đớn, đến nấc nghẹn, về những điều đã mất sẽ mất vì tình yêu đẹp quá, sâu sắc quá, đến cùng quá. Thì đã bảo, chỉ duy nhất trên đời, tình yêu là cái thứ vô cùng đơn giản nhưng lại cực kỳ phức tạp, chả ai lý giải được. Biết là nó thế, hình thù vậy, nhưng té ra lại chả phải là vậy. Nó là cái thứ vô cùng kỳ ảo, nó khiên con người lao đao dở sống dở chết, sợ nó hơn sợ... yêu nhưng rồi lại cứ phải xông vào, hoan hỉ xông vào, đau đớn xông vào. Hạnh phúc luôn song hành với đớn đau là thế. Bài thơ của ông, có thể nói, từng câu đều rớm máu, nhưng nó không làm cho người ta kinh hãi, người ta ngại, mà lại khiến người nghe, người đọc đắm say hơn, khao khát yêu khao khát sống hơn, nghịch lý là đấy mà sức vĩnh hằng của nó cũng ở đấy.

HÂN HOAN CHÀO ĐÓN 4 TRIỆU LƯỢT BẠN ĐỌC

Tớ định là, khi nào con blog của tớ đủ 4 triệu lượt người truy cập thì tớ sẽ tổ chức "lễ kỷ niệm" như "chúng ta" hay làm, dù trang của tớ là cá nhân. Thế nhưng hơn 21h tối qua, 14/9 nhìn vào thì nó đã vượt con số 4 triệu mất rồi, vượt lúc tớ đăng bài về ba tớ, thôi coi như bài về ba là "kỷ niệm" blog của con tròn 4 triệu lượt truy cập. Và nói luôn, không ngờ bài nhà cháu viết về ba lại nhiều người đọc thế, chưa đầy 24 tiếng đã có hơn 8 ngàn lượt người đọc.

"ĐỒNG CHÍ" BA TÔI

           Cho đến lúc mất, ba tôi vẫn còn 2 điều trăn trở, ấy là, một, tôi chưa phải là Đảng viên, là đồng chí của ông, và 2, tôi chưa có nhà riêng, vẫn ở nhà tập thể, một căn phòng trong khu gia binh của quân đội Việt Nam cộng hòa trên đường Trần Hưng Đạo, Pleiku. Tôi nhớ, thời ấy, những năm đầu của thập niên 90 thế kỷ trước, xe đò từ Pleiku về Huế rất khó khăn, phải đi đến 2, 3 ngày mới về tới nhà, thế mà năm ấy tôi phải chạy đi chạy lại đến mấy lần vì ba tôi ốm nặng, chỉ bởi, cứ thấy tôi về là ba tôi lại tỉnh lại, có lúc ngồi lên được rồi thở dài thườn thượt chỉ vì tôi chưa là... đồng chí của ông, và chưa có nhà, dù trước đó em tôi điện ba hôn mê sâu rồi, anh về ngay kẻo không kịp… Tôi thì hay nói đùa với ông, phải có con ở ngoài để đến bữa ăn có người cho ba quát, bởi nếu con cũng Đảng viên nữa thì mâm cơm 4 người toàn Đảng viên, ba dám quát Đảng viên không? Lỡ con tưởng đang họp nên trong bữa ăn mà gọi ba đồng chí thì sao? Ông cười: tổ cha bây!

GẶP TỈ PHÚ Ở LÀNG TỈ PHÚ

He he, bài này vừa gặp nhân vật vừa viết trong vòng một... buổi sáng. 100 cây số lái xe đi về, gặp nhân vật rồi về phát ngồi gõ ngay. Rồi mail vì TKTS báo Nông thôn ngày nay bảo bác gửi ngay để khóa sổ, bài này sẽ in cuối cùng rồi... chấm thi.

Hôm nay ngồi sân bay Tân Sơn Nhất, lướt "báo mới" thấy tin báo NTNN công bố giải, liếc xuống phía dưới thấy có tên mình, he he khoe với đứa cháu đang ngồi cùng: bác có xèng dự đám cưới cháu rồi nếu cháu cưới ngay, còn nếu lâu thì bác tiêu hết đừng thắc mắc. Tóm lại bài này cả nhuận bút cả giải thưởng được 6 củ, lời to...

NHỮNG MÙA MƯA KHÔNG QUÊN

Nước ta có vài vùng mà mưa là… đặc sản. Đấy là Huế, Đà Lạt, Pleiku. Mưa như một ám ảnh, như một đặc ân của trời, và cũng là một thứ trời hành, trời bắt tội con người, tùy cách con người thích nghi, cách con người đón đợi và chịu đựng nó. Nếu ở vùng Phan Rang, Ninh Thuận, mỗi hạt mưa như một hạt ngọc của trời rơi xuống thì ở những nơi trên, mưa dai dẳng thành mùa, lê thê tháng này tháng khác, đến mức thấy mưa là ớn, nghe nói mưa là rùng mình, nhưng mưa cũng là kỷ niệm, là dấu ấn khó quên đối với nhiều người.

TRONG CƠN MƠ CÓ THỰC

Lâu lắm không post thơ bên này, toàn chơi bên facebook, trong khi mục đích của trang này là post thơ và những vấn đề văn chương hoặc liên quan đến văn chương. Chắc anh cu blog này dỗi rồi, nên giờ tạ lỗi bằng post bài thơ mới toanh này...

PLEIKU, NHÁT CẮT MỘT THUỞ…

Có một buổi chiều cách đây gần bốn mươi năm, một trai trẻ, ngồi ngay ở cái phòng trực bảo vệ cơ quan, một mắt liếc đồng hồ, mắt kia nhìn ra đường Trần Hưng Đạo, lúc này đang mờ mịt lá thông, bụi và gió, dõng dạc từng câu: Bây giờ là 4 giờ ba mươi phút ngày tháng năm, tôi chứng kiến cơn mưa đầu mùa Pleiku. Mùa mưa Tây Nguyên bắt đầu. Và sau đấy là mưa ào ạt trút nước. Cậu trai ấy không phải tôi, mà là một cựu sinh viên nhạc viện, tân công chức Ty Văn hóa Thông tin Gia Lai Kon Tum vừa lên nhận việc, tôi chỉ là người chứng kiến. Và trụ hết một mùa mưa, bạn này về quê rồi không trở lên nữa.

CHƠI PHÂY AI CÓ QUA CẦU MỚI HAY… (HAY LÀ CHUYỆN VUI PHÂY BÚC)

Không biết tự bao giờ, facebook (từ đây xin viết phây búc cho nhanh) trở thành phổ thông với mọi người đến thế. Giới nhà văn thường là thủ cựu nhất, nhưng giờ cũng tràn ngập trên phây.

Rất nhiều chuyện hài hước từ phây đã diễn ra, như đi đường đói rã người, dừng xe vào quán ăn, thức ăn vừa bưng ra, người chưa đụng đũa nhưng đã vớ điện thoại chụp ảnh thức ăn để cho... phây ăn. Thậm chí nhà có giỗ, cỗ vừa bưng lên bàn thờ, chưa kịp thắp hương nhưng đã kịp… cúng phây. Hay như vợ chồng unfriend nhau trong phây, nhưng ngoài đời dính nhau như sam, ngược lại, ngoài đời... tẩn nhau như đồ tể nhưng trong phây mở ra là em iu, anh iu. Hoặc lập nick ảo để... đọc của nhau. Con cái thường là không kết bạn với bố mẹ, thậm chí cấm cửa (chặn) thì bố mẹ cũng trăm phương ngàn kế đọc con như mượn phây người khác, lập nick mới vân vân...

ĐẶC SẢN SƯƠNG MÙ

Sáng đầu tuần rồi, rất nhiều dân Pleiku ngỡ ngàng với cảnh sương mù giăng kín phố, đến tận 10 giờ trưa mới là đà tan. Phây búc tràn ngập hình ảnh lãng mạn và nên thơ này, hàng vạn like và commen của cư dân mạng khắp nơi suýt xoa ao ước, được một lần đi dưới cái hình ảnh tuyệt vời ấy.

MÙA HỌP LỚP

Dạo một vòng phây sờ búc hiện nay, thấy té ra, đây đang mùa họp lớp.

Tôi là người... ít học, chỉ xong 10 năm phổ thông rồi lên đại học, rồi ra công tác, có học thêm mấy lớp bắt buộc như cao cấp chính trị, quản lý nhà nước, đối tượng 2 quân sự, vài lớp bồi dưỡng... nên rất kính nể các bác học nhiều lớp, nhất là các bác tại chức, có bác học một lúc ba bốn lớp tại chức, giờ thành đạt, họp lớp liểng xiểng.

THƯ NGỎ CỦA PGS TS LÊ ĐÌNH CÚC VỀ TRƯỜNG HỢP HY SINH CỦA CỐ XIN

PGS TS Lê Đình Cúc gửi qua nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh nhờ blog của tôi đăng cái thư ngỏ và bài viết của ông về một trường hợp rất xứng đáng được truy phong liệt sĩ nhưng không hiểu sao bao lâu nay chưa ai làm. 27 tháng 7 đã cận kề, mời mọi người đọc bài viết này và chia sẻ để nó đến được những nơi cần đến, để không ai bị thiệt thòi, nhất là những người đã rất anh hùng, đã hy sinh thân mình cho độc lập tự do của Tổ quốc - tôi phải dùng cụm từ to tát ấy để chỉ mức độ cần thiết của vấn đề.

NHÀ HÀNG NGHỆ NHÂN

            Các nhà hàng mở ở các phố trên Tây Nguyên lâu nay chủ yếu là do người Kinh mở và thực hiện. Từ chủ điều hành cho đến đầu bếp lẫn nhân viên đều là người Kinh. Nhiều nhà hàng làm những món của người Tây Nguyên nhưng cũng do đầu bếp người Kinh, và tất nhiên đã có sự phăng tê di ít nhiều.

“NHẶT CHUYỆN” TRÊN ĐƯỜNG

Đang bận làm nhà, nhà văn Nguyễn Một gọi: Đi chơi một chuyến không bác, toàn văn nhân. Chả suy nghĩ gì, nhận lời ngay: Ok đi. Làm nhà bây giờ nó cũng khác xưa, khoán hết, thi thoảng mình đến ngó tí, động viên thợ, rồi chờ họ hoàn công giao nhà cho mình, tất nhiên là mình phải… trả tiền cho họ. Mà tiền, theo “truyền thống” Việt, phần lớn là do… vợ nắm, vợ quyết, mình có ở nhà cũng chả giải quyết được việc gì, có khi lại… rối mắt rồi mà cãi cọ nhau.

NHỚ MỘT LẦN CHƯ MỐ

          Ngày ấy cách đây hơn ba chục năm rồi…

Chúng tôi dự một cái trại sáng tác Văn học Nghệ thuật liên tỉnh và được huyện Ayun Pa tỉnh Gia Lai Kon Tum (cũ) bố trí về Chư Mố thực tế một ngày. Chưa biết Chư Mố là đâu, chỉ biết nó là tên một ngọn núi. Chư là núi, Mố là tên riêng. Hết. Gu Gồ chưa có, sách báo cũng không, nhưng ai cũng háo hức. Đêm nhà khách Ayun Pa như ngắn hơn.

THẦN THÁNH RÊU ĐÁ NINH BÌNH

Một tối đẹp trời, một tốp nhà văn cựu binh xe tăng trên đường đi xuyên lại cuộc chiến tranh mà bánh xích xe các ông đã từng lăn bỗng ghé nhà tôi. Ngoài chuyện thăm nhau (chưa một lần biết mặt nhưng đọc nhau) thì các ông có một nhiệm vụ đặc biệt là chuyển cho tôi một cái thẫu nhựa của vợ chồng nhà văn Sương Nguyệt Minh Vũ Minh Nguyệt gửi. Trong ấy là... rêu đá phơi khô, đặc sản Ninh Bình, chỉ Ninh Bình mới có, hoặc giả chỉ người Ninh Bình mới biết ăn...

TỪ QUY NHƠN ĐẾN HUẾ

Có lẽ là duyên phận nên một tinh mơ nào đó, trên bãi biển Quy Nhơn, tôi gặp một đồng nghiệp người Huế. Chúng tôi nói với nhau đủ thứ chuyện bên ly cà phê ban mai nghe có vị mặn của muối và hơi gió từ eo biển Quy Nhơn, mà nhà thơ người Huế Lê Văn Ngăn từng thốt lên trong bài thơ rất hay: “Sóng vẫn đập vào eo biển”, biết đâu ông cũng viết từ một buổi mai cà phê mặn sóng và gió này, là tôi cứ nghĩ thế để vơ vào cái buổi mai khó quên hôm ấy. Nghe nói ở Tuy Hòa có quán cà phê làm mê mệt thực khách bởi trong từng ly cà phê, chủ quán đã ý nhị thấm vào đấy một chút nước mắm. Tất nhiên nước mắm là thô, nhưng biết điều tiết nó, nó sẽ trở nên bí ẩn diệu vợi, trở nên níu kéo và thảng hoặc, trở nên vấn víu không quên. Cà phê và vị mặn, dẫu muối hay nước mắm, cũng là một bí quyết riêng để cà phê dậy mùi. Một thời người ta truyền tai nhau bí quyết rang cà phê là phải có nước mắm và mỡ gà...

NHỮNG MẢNG TỐI TỪ VIỆC MỘT NHÀ BÁO BỊ BẮT

Sự kiện nhà báo Lê Duy Phong bị bắt đã làm không chỉ làng báo rúng động mà cả xã hội cũng bàn luận sôi nổi. Không chỉ là vì sự việc diễn ra ngay sau ngày 21 tháng 6 một ngày, cũng không phải đây là sự việc đầu tiên trong làng báo, trước Phong đã có một số vụ rồi, mà có lẽ bởi, sự trắng trợn của sự việc, và cả tính bất ngờ của nó.