CHÙM 5 BÀI THƠ: MỘC CẦM ĐÊM- HOA SỮA NỞ- CHIỀU CUỐI NĂM- VẨN VƠ CHIỀU- ĐÃ THẤY GIAO THỪA...

Lại một chùm 5 bài thơ kẻo mục thơ trên web nó buồn, nó bảo chỉ quan tâm... facebook. Ảnh nhà cháu, tất nhiên như vẫn.

Có chi mô nơ?

MỘT GÓC NHÌN NỮA VỀ BÀI THƠ "MỘT NỬA BÔNG HỒNG"

 

Vân Đình Hùng là một thi sĩ thứ thiệt dù nghề ông không liên quan gì tới thi ca. Ông làm thơ cũng khiếp nhưng bình thơ thì còn khiếp hơn. Kiểu bình rất thi sĩ, không giống ai, nhưng đẫm chất thơ và chất... chữ. Chữ khi ông bình thơ nó cũng cứ tưng bừng nồng nã, tinh tế vân vi...

Hôm qua  ông gửi cho nhà cháu bài này

---------

CUỘC SỐNG VẪN MỞ RA

 

          Hai tháng trước, một cái tin chấn động khiến nhiều người ngơ ngác và rùng mình, một xe đông lạnh chở 15 người vượt chốt để về quê. Chấn động là bởi, chúng ta vẫn nhớ như in vụ 39 người chết ngạt trên xe tải đông lạnh khi cố vượt biên vào nước Anh năm nào.

MỘT NỬA BÔNG HỒNG - CHÍNH LUẬN SẮC SẢO!

Xin bạn hãy chú ý ngày tháng năm mà tác giả ghi dưới bài thơ. Để thấy chiến tranh kết thúc năm 1975, đến 1985 là vừa 10 năm chẳn. Tôi mách thêm thông tin này: Theo tác giả cho biết, thì năm 1958 là năm sinh của ông. Nghĩa là Văn Công Hùng hoàn thành bài thơ “một nửa bông hồng” năm ông 27 tuổi. 

----------------------

VỀ TRƯỜNG CA "NGỰA TRẮNG BAY VỀ" CỦA VĂN CÔNG HÙNG

 

Sáng nay đi ăn sáng rồi cà phê với 2 ông Hương Đình và Phạm Đức Long, chia tay về nhà loay hoay một lúc thì thấy ông Hương Đình gửi qua zalo cho mấy cái ảnh chụp tờ tạp chí in bài viết của ông ấy về cái trường ca “Ngựa trắng bay về” của nhà cháu từ năm 2002. Ngơ ngác rồi lục thử trong Web này, mục “Bạn bè viết về VCH” nhưng không có, lục trên Google cũng không có. Nhắn lại thôi để tớ nhờ người đánh máy lại rồi đăng lên web tớ để lưu. Nó bảo: để em đánh luôn. Thế là buổi chiều có bản word này...

 

Từ 2002 mà tay này viết cũng gì phết. Nhưng cũng may, hắn bỏ toán đi mần phê bình thì giờ có khi gay chứ chả chơi.

Hồi ấy giải thưởng các loại còn chặt chẽ, hì, cái này được giải C của LHVHNTVN.

----------

TỪ "LỪA DỐI" TỚI NGHỆ THUẬT

          Cách đây vài năm, tôi có dịp đi cùng vợ chồng nhà thơ Thanh Thảo, nhà thơ Phạm Đương tới Hội An thăm nhà văn Nguyên Ngọc. Ông Ngọc, sau hơn nửa đời bôn ba, cuối cùng lại về sống ở Hội An, nơi ông sinh ra và được nuôi dưỡng, hun đúc từ vùng văn hóa ấy để ông trở thành một nhà văn hóa, nhà văn. Sau khi uống cà phê với ông Nguyên Ngọc và ông Nguyễn Sự, nguyên bí thư thị xã Hội An, cũng là một "báu vật nhân văn sống" của Hội An ở một cái quán cóc rất... Hội An, trên đường về lại Vinpearl Nam Hội An, ông Thanh Thảo bảo, ghé tiệm bánh mì Phượng mua mấy cái, người Mỹ họ xếp tiệm này là bánh mì ngon nhất Việt Nam, mà không phải Mỹ bình thường nhé, Mỹ đầu bếp riêng của Ô Ba Ma đấy. Nhưng phải chịu khó xếp hàng, vì tiệm này ngon mà khách rất đông.

RANH GIỚI NGOẠI BIÊN...

 

          Đến đợt dịch bùng phát lần thứ 4 này thì thành phố HCM trở thành một ổ dịch khổng lồ. Những gì ngoài đường phố, kể cả trong các nhà, mọi người đã thấy. Nhưng trong bệnh viện, đặc biệt là khu điều trị bệnh nhân nặng, chúng ta đều "nghe nói" một cách như "nghe hơi nồi chõ" chứ nào có tường. Cũng đúng thôi, lâu nay  các bệnh viện Việt Nam khá dễ dãi khi cho người nhà vào chăm và thăm bệnh, có khi một người bệnh vài ba người chăm, bốn năm người chăm, chứ về nguyên tắc, vào viện chỉ một mình. Mọi sự chăm sóc đã có điều dưỡng, y tá. Nó bảo đảm sự vô trùng, không lây nhiễm, nó không quẩn chân y bác sĩ, nó không tăng sự quá tải của bệnh viện ở các khu vệ sinh, điện, nước, nhếch nhác nơi công cộng vân vân. Nhưng đến covid này thì khác, bệnh viện được bảo vệ nghiêm ngặt để giữ an toàn cho cả mấy phía, bệnh nhân đã đành, người cứu chữa bệnh nhân và cả người nhà bệnh nhân nữa.

CHÙM 5 BÀI THƠ "NHỮNG", "NGÀY LẠNH", "NỖI", "NHỚ RÉT", "THẢO PHÍM GIAO THỪA"

 

          Mục THƠ trên web nhà cháu lâu nay vẫn... buồn. Thì hôm nay lại mần 1 chùm cho hắn vui lại vậy. Cứ túc tắc chả đi đâu mà vội. Ngày xưa post thơ hàng vài ngày một, mỗi lần một bài, giờ vài ba tháng post một chùm. Từ chùm lần trước tới chùm này là... 5 tháng huhu...

GẶP LẠI TÁC GIẢ ĐƯỢC ĐƯA VÀO SGK: VĂN CÔNG HÙNG- ƯỚC CÓ MỘT NGỌN CỎ ĐỂ RÓN RÉN

 

Bài của nhà văn Trần Quốc Toàn trên báo Thể thao Văn hóa ngày 15 tháng 9/2021. Cop từ TTVH online.

 (Thethaovanhoa.vn) - Sự “hoang hóa” giữ lại cho Đồng Tháp Mười chút bí ẩn. Bài Đồng Tháp Mười mùa nước nổi của Văn Công Hùng trong Ngữ văn 6 (tập 1) bộ Cánh diều giúp học sinh khám phá bí ẩn này!

CÀ XÓC, XÓC VÀ CÀ. VÀ KHÔNG BIẾT TẠI SAO CÀ XÓC

          Ở Gia Lai có một huyện là Krông Pa, nổi tiếng về mấy nhẽ: Xa nhất, nó giáp Phú Yên đi theo đường 25 về phía Đông Nam, khí hậu khắc nghiệt nhất, có người ví nó như cái đít chảo, nắng cứ quẩn ở đấy, mà nắng Krông Pa thì chả khác gì nắng Ninh Thuận, nhưng Ninh Thuận còn có biển để điều hòa, ở đây như cái đít chảo, gió vùi nắng xuống đấy, hầm hập hầm hập, tất nhiên bây giờ đỡ hơn nhiều rồi vò có tới mấy cái công trình thủy lợi làm luôn chức năng hồ điều hòa. Và nơi đây là xứ của bò, bò cỏ, ngon nổi tiếng.

ẨM THỰC TÂY NGUYÊN 5: LÁ RỪNG RẤT NGON

 

          Nói ngay rằng là, quả thật tôi không biết người Tây Nguyên bản địa có ăn lá/ rau như người Việt dưới đồng bằng không? Ngoài các loại rau để ăn sống, xào, luộc, nấu canh... mà người Việt khắp nước đều ăn gần như nhau thì người Việt Bắc bộ có món gỏi cá/ tôm cũng tốn rất nhiều loại lá, nhưng chủ yếu là lá trong vườn, loanh quanh làng như các loại lá sung, đinh lăng, ổi, mơ lông, đài bi, vọng cách... và các loại rau thơm: tía tô, kinh giới, mùi tàu, diếp cá, sắn thuyền vân vân. Còn Nam bộ, có cảm giác như tất cả các loại lá mọc ngoài đồng, trong vườn đều nhúng lẩu ăn được. Tôi từng ngồi trong một vườn xoài ở tỉnh Long An nhậu, và các loại lá được hái tại chỗ nhúng vào cái lẩu có cả lá... xoài, sầu đâu và các loại họ cỏ mọc ngay cái mương nước bên cạnh.

PLEIKU NHỮNG NGÀY GIÃN CÁCH

          Từ 0 giờ ngày 28 tháng 8/ 2021 thành phố Pleiku nơi tôi đang sống thực hiện chỉ thị 16 theo quyết định của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai. Nói thế nhưng tin đã rò rỉ từ trưa hôm ấy. Và buổi chiều 27/8 thành phố Pleiku y hệt như chiều 30 tết. Người nghìn nghịt đổ ra đường, đích đến là siêu thị, chợ, các cửa hàng tạp hóa, ào ạt như gió, khi đi xe không khi về lặc lè chở nặng. Có cảm giác như mỗi nhà lúc này là một cái kho hàng. Cũng thông cảm thôi, dân ta có nhiều kinh nghiệm "cứu mình trước khi trời cứu" khi đã trải qua chiến tranh, rồi bao cấp, và mới nhất là một số địa phương tuy nói rằng đừng lo nhưng người đói là có thật...

ẨM THỰC TÂY NGUYÊN 4: MĂNG LE GỬI XUỐNG...

 

          Quê nội tôi có những hàng mun, hình như nó là tên gọi khác của tre, hóp gì đấy, nó mọc bên đường, một bên là nhà, bên kia là mội. Trưa nắng, mẹ tôi ra bẻ những cái đầu vòi của cành mun/ tre ấy, tức là măng vòi, mang về muối. Nấu canh cá ạ. Cũng trưa hè, có mấy con cá sòng, cá nục, hoặc cá lóc tháu, nấu với măng vòi muối, nó trôi cơm ầm ầm. Giờ tôi vẫn hình dung những tô canh ấy, nó đẫm một lớp váng ớt bột ở trên, chan canh vào cơm, cứ thế và, cơm trôi thùn thụt. Mẹ tôi là dân khu 3, Ninh Bình, về hưu về quê chồng ở làng Thế Chí Tây, Huế. Giờ nông thôn mới, những hàng mun/ tre rợp bóng và đặc quê ấy hết rồi, trơ ra những con ngõ chang chang nắng. Không phải không ăn măng, mà mỗi cái măng ấy sẽ cho ra một cây mun/ tre, còn măng vòi, cây không thiệt hại gì hết?...

CHÚNG TA SẼ PHẢI SỐNG KHÁC

 

Cả thế giới đang căng mình ra mà... đón nhận đại dịch. Tôi thích cách dùng từ đón nhận hơn là chống. Đón nhận là có chống nhưng cũng có cả tìm cách chung sống. Nó như máu người phải có cả hồng cầu và bạch cầu ấy, nó tương hỗ nhau, để tồn tại. Rõ ràng cái ý tưởng ban đầu là tiêu diệt Covid đã hầu như là không khả thi, vậy thì chỉ còn cách là tìm cách sống chung, như đã từng sống chung với rất nhiều thứ, trong đó có Vắc xin, có điều chỉnh cách sống. Tôi thiên về 2 yếu tố này.

TRÒ CHƠI CÔNG NGHỆ VÀ... COVID

          Từ ngày dịch covid tàn phá trái đất, ta lại tiếp tục chứng kiến nhiều thói quen liên quan tới công nghệ số.

ẨM THỰC TÂY NGUYÊN 3: PHỞ KHÔ PHỞ KHÔ LẠI... PHỞ KHÔ

            Phở, cho đến bây giờ nhiều người vẫn tranh cãi rằng vậy thì cuối cùng nó xuất xứ từ đâu, khi so với bún bò thì Huế, mì Quảng thì Quảng Nam, bánh hỏi thì Bình Định, bánh đa cua thì Hải Phòng vân vân...

          Nhưng nhắc đến nó thì người ta hình dung ra ngay đấy là một món ăn phụ. Phụ nhưng lại chính bởi nó... ngon hơn cơm, hấp dẫn hơn cơm, được ước ao nhiều hơn cơm. Thậm chí người ta còn ví nó như người tình, cơm là vợ. Thế hệ chúng tôi hồi nhỏ ấy, chỉ khi ốm mới được ăn phở. Nên nhiều khi thèm phở quá bèn... giả vờ ốm. Mà phở ngày xưa đa phần là không người lái, hoặc có thì rất ít, là thịt ấy.

MỘT DÁNG NGỒI RẤT ĐỘNG

              Nói Nguyễn Thành Phong đa tài không ngoa. Này nhé, có thơ in báo từ năm 17 tuổi, hồi còn ở Sơn La thì phải. Học Đại học Bách khoa ngành hóa thực phẩm nhưng là nhà thơ trẻ đình đám từ thời sinh viên, là một trong mấy "yếu nhân" lập nên nhóm thơ Bách khoa "Vòm cửa xanh" lừng lẫy một thời. Rồi viết truyện ngắn, đến mấy tập, có cái truyện từng được chuyển thể thành bộ phim "canh bạc" nổi tiếng. Rồi là một trong mấy tác giả viết kịch bản cho bộ phim "Cảnh sát hình sự" hết sức hót một thuở. Tôi nhớ hồi ấy giới thiệu đủ danh xưng không bằng bảo: Đây là tác giả của Cảnh sát hình sự đây là mọi người ồ à lên ngay. Mà nghe đâu anh có tới hàng chục kịch bản chứ chả mỗi Cảnh sát hình sự. Rồi là nhà báo, ở cả hai tư cách, nhà báo và làm báo. Nhà báo thì không thể kể số lượng những bài báo anh đã viết. Làm báo thì anh đã từng cầm nhiều tờ báo, trong đó 2 tờ có dấu ấn đậm của anh là tờ Văn Nghệ trẻ, anh là trưởng ban phụ trách tờ này, và tờ Lao động Xã hội anh là tổng biên tập.

ẨM THỰC TÂY NGUYÊN 2 - "MUỐI CỦA RỪNG"

          Xin nói ngay, "muối của rừng" là tên một truyện ngắn rất hay của cố nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Ông mới mất gần đây thôi. "Muối của rừng" của ông có muối mà lại không phải muối, mà lại là rất nhiều muối, ai đọc rồi sẽ biết. Đấy là một thiên truyện ngắn tuyệt vời về thiên nhiên, về con người và mối quan hệ vừa hết sức nhuần nhị lại cũng vô cùng khốc liệt... tức là, nó không phải là cái thứ mặn mặn cụ thể mà tôi sắp kể đây, người Tây Nguyên dùng để đưa cơm cho dễ.

ẨM THỰC TÂY NGUYÊN 1: NỘM LÁ MÌ

Gia Lai nói riêng, Tây Nguyên nói chung, là một vùng đất khá lạ, nhiều thứ giao thoa để nó là vùng đất vừa cũ vừa mới, vừa khép vừa mở, vừa đa sắc vừa đơn giản, vừa chậm vừa nhanh, vừa độc tôn vừa lan tỏa, vừa tinh vừa thô, vừa bản nguyên lại vừa hòa nhập...

          Nó, Tây Nguyên ấy, nguyên thủy là nơi sinh sống cư trú của những tộc người Trường Sơn Tây Nguyên, với nền văn minh nương rẫy là chủ đạo, từng được vua Bảo Đại phong là vùng đất Hoàng triều cương thổ. Sau này, với những cuộc di cư từ lẻ tẻ tới ào ạt của người Việt từ đồng bằng lên, những người gắn với nền văn minh lúa nước, nó thành ra vùng đất đa dân tộc, đa văn hóa, đa dạng về lối sống về nhiều khía cạnh đời sống.

CÀ KÊ DÊ NGỖNG 4- MAY THAY NHÀ RÔNG TRUYỀN THỐNG VẪN CÒN (tiếp theo và hết)

 

          Sau khi món "nhà rông văn hóa" lặng lẽ triệt tiêu thì món nhà rông bê tông cốt sắt kèo thép lợp tôn xanh đỏ tím vàng vẫn "bùng phát" - Viết bài trong đại dịch nên tôi cũng lây nhiễm cách dùng chữ của dịch - bởi từ một nguồn rất lớn là đền bù giải tỏa, tái định canh định cư, là cho tặng vân vân.

          Tệ hại nhất là các làng tái định cư, nhất là từ nguồn thủy điện.