Đang có những cuộc tranh cãi, đến nặng lời, trên báo và nhất là mạng, về đề xuất của giáo sư tiến sĩ khoa học Trần Ngọc Thêm, bỏ câu “Tiên học Lễ hậu học Văn” trong trường học.
Thực ra thì, các khẩu hiệu nói chung, và trong trường học nói riêng, vẫn thường xuyên thay đổi theo từng giai đoạn. Nếu ai theo dõi thì thấy nước ta đã qua khá nhiều khẩu hiệu, có “Tất cả vì học sinh thân yêu”, có “Thi đua dạy tốt học tốt” và giờ thì đang là “Tiên học lễ hậu học văn” vân vân...
THÁNG TƯ THÁNG TƯ ẤY
những đứa con lạc lối
quay đầu tìm cố hương
những chân trời sậm tối
mọc ra bao con đường
Cái hồi đầu
những năm tám mươi của thế kỷ trước đúng là thời kỳ hoàng kim của văn nghệ Gia
Lai. Mọi người đến với văn chương là vì văn chương, không vụ lợi, hết sức trong
sáng và tôn trọng nhau.
Cứ lấy từ sự xuất hiện của nhà thơ Hương Đình thì biết.
Tôi xin mượn đầu đề một bài thơ nổi tiếng, sau là tên tập thơ luôn, của nhà thơ Dương Hương Ly “Mảnh đất nuôi ta thành dũng sĩ” để viết về bạn tôi, nhà thơ Phạm Đức Long những ngày đầu đến Gia Lai lập nghiệp và bước vào nghiệp viết.
Nhưng có lẽ, theo thiển nghĩ của tôi, không phải “rút từ trong tập thơ“bến đợi”, mà phải hiểu và nói rằng, “tượng mồ” là một bài thơ nhỏ, được rút ra từ bài thơ lớn:“bến đợi”, mới đúng. Ai quan tâm đến thẩm định ý kiến này của tôi, xin hãy tìm đọc “bến đợi”. Phần mình, tôi muốn để một dịp khác sẽ tiếp tục quay lại tập thơ đầu tiên này của Văn Công Hùng(1). Ở đây, chỉ xin lưu ý, rằng “tượng mồ” được tôi dẫn trích nguyên bản, từ chữ viết hoa, không viết hoa, cách dòng, viết nghiêng… như trong sách. Vì “trình bày và sửa bản in” sách này là chính tác giả. Và bởi vì hình thức trình bày tập thơ, chữ viết của thơ in trong sách… thảy đều mang thông điệp nội dung ngữ nghĩa của tập thơ...
Bài này do một tạp chí văn học lớn đặt nhà cháu, cái mục rất hay là nói thẳng nói thật. Đâu vào đấy cả rồi, nhưng rồi “vì tình hình có biến chuyển nên bác thông cảm, sếp không OK”. Nhà cháu nhắn lại: “Không sao đâu em, anh là người viết chuyên nghiệp, cũng từng phải trong tư cách duyệt bài nên anh hiểu. Vả, anh còn trang web và fb của anh nữa, hihi...”. Tất nhiên thiệt thòi nhất là... cái thẻ ATM.
Một trong hiếm
hoi bài bị đổ trong mấy chục năm cầm bút, nhưng không phải vì chất lượng. Thực
ra bài này nhà cháu viết mới chỉ phản ánh được... 10% hiện thực.
-------
LỜI THƯA TRƯỚC.
Gần đây nhiều bạn là giáo viên đang dạy môn ngữ văn bộ sách
cánh diều có nhắn tin hỏi nhà cháu một số thông tin về tác giả xung quanh bài
ký “Đồng Tháp Mười mùa nước nổi” của nhà cháu mà các thầy cô ấy đã/ sẽ dạy. Nhiều
nhóm giáo viên cũng trao đổi về bài này.
Về chuyên môn dạy thì nhà cháu xin được nghe/ xem, và đã xem
một buổi dạy mẫu của Hải Phòng và không có ý kiến, xin tôn trọng người dạy,
nhưng về tác giả, tức bản thân nhà cháu, thì các thầy cô tra trên mạng và nó cứ...
lộn tùng phèo, tựu trung có 2 nhóm câu hỏi: Vậy thì ông quê ở đâu, và tác phẩm
của ông là những cuốn gì?
Nên theo đề nghị của một số bạn, nhà cháu viết bài này để “tự giới thiệu” cho nó thống nhất, đăng trên web vanconghung.com và facebook của nhà cháu. Và vì viết kiểu giới thiệu nên có thậm xưng chút, nhất là cái tít, để khi tra google dễ tìm chứ không phải khoe khoang gì ahuhu ạ.
Thực ra lâu
nay tôi cũng hay lang thang về các vùng sâu và xa của tỉnh Gia Lai, chứng kiến
nhiều cảnh rồi, nhưng lần này trong ba ngày tôi đi 3 huyện xuống các trường học,
mới “nhặt” thêm nhiều chuyện.
Kinh nghiệm xuống làng Tây Nguyên, làm gì làm, đi đâu đi, có 2 nơi nên ghé ban đêm để ngủ là trường học và nhà rông. Hồi đầu mới lên Tây Nguyên tôi cũng hay ngủ lại ở nhà bà con, thời ấy còn fulro, ngủ nhà dân là an toàn nhất. Đã từng ngủ ở chính nhà một ông... fulro, nhưng khi ổng biết mình làm văn hóa thì cả 2 phía cùng an tâm. Sau này thì thấy, nhà họ cũng như nhà mình, ngủ ở nhà họ sẽ xáo trộn sinh hoạt của họ, mà lại có cái nhà rông mát rượi thế kia, cái trường học có các thầy các cô hiếu khách thế kia, vậy là ghé về đấy ngủ, có khi mua thêm ghè rượu con gà xì xụp suốt đêm...
Vân Đình Hùng là một thi sĩ thứ thiệt dù nghề ông không liên quan gì tới thi ca. Ông làm thơ cũng khiếp nhưng bình thơ thì còn khiếp hơn. Kiểu bình rất thi sĩ, không giống ai, nhưng đẫm chất thơ và chất... chữ. Chữ khi ông bình thơ nó cũng cứ tưng bừng nồng nã, tinh tế vân vi...
Hôm qua ông gửi cho nhà cháu bài này
---------
Hai tháng trước, một cái tin chấn động khiến nhiều người ngơ ngác và rùng mình, một xe đông lạnh chở 15 người vượt chốt để về quê. Chấn động là bởi, chúng ta vẫn nhớ như in vụ 39 người chết ngạt trên xe tải đông lạnh khi cố vượt biên vào nước Anh năm nào.
Xin bạn hãy chú ý ngày tháng năm mà tác giả ghi dưới bài thơ. Để thấy chiến tranh kết thúc năm 1975, đến 1985 là vừa 10 năm chẳn. Tôi mách thêm thông tin này: Theo tác giả cho biết, thì năm 1958 là năm sinh của ông. Nghĩa là Văn Công Hùng hoàn thành bài thơ “một nửa bông hồng” năm ông 27 tuổi.
----------------------
Sáng
nay đi ăn sáng rồi cà phê với 2 ông Hương Đình và Phạm Đức Long, chia tay về
nhà loay hoay một lúc thì thấy ông Hương Đình gửi qua zalo cho mấy cái ảnh chụp
tờ tạp chí in bài viết của ông ấy về cái trường ca “Ngựa trắng bay về” của nhà
cháu từ năm 2002. Ngơ ngác rồi lục thử trong Web này, mục “Bạn bè viết về VCH”
nhưng không có, lục trên Google cũng không có. Nhắn lại thôi để tớ nhờ người
đánh máy lại rồi đăng lên web tớ để lưu. Nó bảo: để em đánh luôn. Thế là buổi
chiều có bản word này...
Từ
2002 mà tay này viết cũng gì phết. Nhưng cũng may, hắn bỏ toán đi mần phê bình
thì giờ có khi gay chứ chả chơi.
Hồi ấy giải thưởng các loại còn chặt chẽ, hì, cái này được giải C của LHVHNTVN.
----------
Cách đây vài năm, tôi có dịp đi cùng vợ chồng nhà thơ Thanh Thảo, nhà thơ Phạm Đương tới Hội An thăm nhà văn Nguyên Ngọc. Ông Ngọc, sau hơn nửa đời bôn ba, cuối cùng lại về sống ở Hội An, nơi ông sinh ra và được nuôi dưỡng, hun đúc từ vùng văn hóa ấy để ông trở thành một nhà văn hóa, nhà văn. Sau khi uống cà phê với ông Nguyên Ngọc và ông Nguyễn Sự, nguyên bí thư thị xã Hội An, cũng là một "báu vật nhân văn sống" của Hội An ở một cái quán cóc rất... Hội An, trên đường về lại Vinpearl Nam Hội An, ông Thanh Thảo bảo, ghé tiệm bánh mì Phượng mua mấy cái, người Mỹ họ xếp tiệm này là bánh mì ngon nhất Việt Nam, mà không phải Mỹ bình thường nhé, Mỹ đầu bếp riêng của Ô Ba Ma đấy. Nhưng phải chịu khó xếp hàng, vì tiệm này ngon mà khách rất đông.
Đến đợt dịch bùng phát lần thứ 4 này thì thành phố HCM trở thành một ổ dịch khổng lồ. Những gì ngoài đường phố, kể cả trong các nhà, mọi người đã thấy. Nhưng trong bệnh viện, đặc biệt là khu điều trị bệnh nhân nặng, chúng ta đều "nghe nói" một cách như "nghe hơi nồi chõ" chứ nào có tường. Cũng đúng thôi, lâu nay các bệnh viện Việt Nam khá dễ dãi khi cho người nhà vào chăm và thăm bệnh, có khi một người bệnh vài ba người chăm, bốn năm người chăm, chứ về nguyên tắc, vào viện chỉ một mình. Mọi sự chăm sóc đã có điều dưỡng, y tá. Nó bảo đảm sự vô trùng, không lây nhiễm, nó không quẩn chân y bác sĩ, nó không tăng sự quá tải của bệnh viện ở các khu vệ sinh, điện, nước, nhếch nhác nơi công cộng vân vân. Nhưng đến covid này thì khác, bệnh viện được bảo vệ nghiêm ngặt để giữ an toàn cho cả mấy phía, bệnh nhân đã đành, người cứu chữa bệnh nhân và cả người nhà bệnh nhân nữa.
Mục THƠ trên web nhà cháu lâu nay vẫn... buồn. Thì hôm nay lại mần 1 chùm cho hắn vui lại vậy. Cứ túc tắc chả đi đâu mà vội. Ngày xưa post thơ hàng vài ngày một, mỗi lần một bài, giờ vài ba tháng post một chùm. Từ chùm lần trước tới chùm này là... 5 tháng huhu...
Bài của nhà văn Trần Quốc Toàn trên báo Thể thao Văn hóa ngày 15 tháng 9/2021. Cop từ TTVH online.
(Thethaovanhoa.vn) - Sự “hoang hóa” giữ lại
cho Đồng Tháp Mười chút bí ẩn. Bài Đồng Tháp Mười mùa nước nổi của
Văn Công Hùng trong Ngữ văn 6 (tập 1) bộ Cánh diều giúp học sinh khám
phá bí ẩn này!
Ở Gia Lai có một huyện là Krông Pa, nổi tiếng về mấy nhẽ: Xa nhất, nó giáp Phú Yên đi theo đường 25 về phía Đông Nam, khí hậu khắc nghiệt nhất, có người ví nó như cái đít chảo, nắng cứ quẩn ở đấy, mà nắng Krông Pa thì chả khác gì nắng Ninh Thuận, nhưng Ninh Thuận còn có biển để điều hòa, ở đây như cái đít chảo, gió vùi nắng xuống đấy, hầm hập hầm hập, tất nhiên bây giờ đỡ hơn nhiều rồi vò có tới mấy cái công trình thủy lợi làm luôn chức năng hồ điều hòa. Và nơi đây là xứ của bò, bò cỏ, ngon nổi tiếng.
Nói ngay rằng là, quả thật tôi không biết người Tây Nguyên bản địa có ăn lá/ rau như người Việt dưới đồng bằng không? Ngoài các loại rau để ăn sống, xào, luộc, nấu canh... mà người Việt khắp nước đều ăn gần như nhau thì người Việt Bắc bộ có món gỏi cá/ tôm cũng tốn rất nhiều loại lá, nhưng chủ yếu là lá trong vườn, loanh quanh làng như các loại lá sung, đinh lăng, ổi, mơ lông, đài bi, vọng cách... và các loại rau thơm: tía tô, kinh giới, mùi tàu, diếp cá, sắn thuyền vân vân. Còn Nam bộ, có cảm giác như tất cả các loại lá mọc ngoài đồng, trong vườn đều nhúng lẩu ăn được. Tôi từng ngồi trong một vườn xoài ở tỉnh Long An nhậu, và các loại lá được hái tại chỗ nhúng vào cái lẩu có cả lá... xoài, sầu đâu và các loại họ cỏ mọc ngay cái mương nước bên cạnh.
Từ 0 giờ ngày 28 tháng 8/ 2021 thành phố Pleiku nơi tôi đang sống thực hiện chỉ thị 16 theo quyết định của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai. Nói thế nhưng tin đã rò rỉ từ trưa hôm ấy. Và buổi chiều 27/8 thành phố Pleiku y hệt như chiều 30 tết. Người nghìn nghịt đổ ra đường, đích đến là siêu thị, chợ, các cửa hàng tạp hóa, ào ạt như gió, khi đi xe không khi về lặc lè chở nặng. Có cảm giác như mỗi nhà lúc này là một cái kho hàng. Cũng thông cảm thôi, dân ta có nhiều kinh nghiệm "cứu mình trước khi trời cứu" khi đã trải qua chiến tranh, rồi bao cấp, và mới nhất là một số địa phương tuy nói rằng đừng lo nhưng người đói là có thật...
