CHIỀU BA MƯƠI TẾT CỦA TÔI...

 Bắt đầu chiến dịch post bài báo tết ạ. Bài này in ở báo Người Lao động tết 2021

           Tôi có một cái thú rất lạ, là chiều 30 tết nào cũng thế, giữa cái đặc quánh của không khí tết thì tổ chức một cuộc... ngồi. Chính xác là đặc quánh, bởi lúc ấy người người nhà nhà chạy đua cho... giao thừa. Người Việt, giao thừa là chính thức vào tết. Và cái chiều 30 ấy, nó vừa mở ra lại vừa khép lại một ngày, một năm, một khoảnh khắc, một tất bật, một lo toan... tất tật dồn vào buổi chiều ấy. Vì thế mà chợ chiều 30 luôn tấp nập và nhoáng nhoàng nhất, ngoài đường hối hả nhất, trong nhà thì tất bật nhất. Dọn dẹp nhà cửa (chả hiểu sao người ta cứ để tận 30 tết mới dọn dẹp nhà cửa, dù có nhà cứ 1 tuần lại thuê người về dọn một lần, nhưng vẫn cứ chiều 30 tết là dọn nữa), chuẩn bị cỗ cúng giao thừa (có nơi cúng tất niên vào chiều 30 nữa). Rồi đi mua hoa mua cây, rồi trăm thứ việc không tên nữa...

          Thì nhà tôi cũng thế. Nhưng tôi vẫn... len lách để tổ chức một cuộc ngồi với những người có thể.

          Là vẫn nhớ ang áng hồi nhỏ đọc một cuốn sách có nhắc đến cái chiều 30 nào đấy ở Hà Nội, một người đàn ông một mình làm một mâm cỗ cuối năm xong rồi ra phố, gặp bất cứ ai cũng mời vào, cái cuộc ấy trong tôi nó vừa nghẹn ngào vừa ám ảnh, vừa thắc thỏm vừa ưu tư... nên sau này, khi đã có gia đình, đã có tí quyền, bèn muốn lặp lại cái không khí ấy.

          Mời được bạn không dễ. Thì đã bảo cái buổi chiều 30 tết nó kỳ lạ lắm. May mỗi năm có mỗi một buổi chiều như thế chứ mà tháng nào tuần nào cũng có thì chỉ có nước... trốn nhà vào ký túc xá mà ở để thanh thản như thời sinh viên. Đa phần đứa nào cũng phải làm phận sự chồng, cha, thậm chí là ông. Tức là phải dọn bàn thờ, chỉnh lọ/ cây hoa, chở vợ đi chỗ này chỗ kia mua sắm, chỉ trỏ các loại... để chứng tỏ trong nhà có một gã... đàn ông. Thế nhưng nếu quyết tâm thì cũng có thể, ấy là xung phong đi mua cái gì đấy. Thay vì chỉ 20 phút thì kéo ra 1 tiếng. Quan trọng là hợp nhau, chịu nghe nhau, nghe cái không khí vừa thiêng liêng vừa dân dã, vừa thanh thiên bạch nhật vừa bí ẩn... để ngồi với nhau, uống với nhau li rượu cuối năm. Quả là, cái không khí ấy nó xúc động và cứ mong manh như sắp vỡ, rất lạ. Cứ thấy có điều gì đấy vừa hụt hẫng lại như dư thừa, phấp phỏng mà lại an bằng, nôn nao cảm giác vừa thỏa thuê vừa áy náy, với trời đất với vợ con...

          Tôi chọn tầm 10 ông bạn để hẹn. Chừng 5 ông tới là được rồi. Và không phải như các cuộc thông thường, là đủ mới bắt đầu, mà có ai làm nấy, người đến trước người đến sau, người chưa kịp ngồi đã quay lưng, người điện thoại gọi tíu tít nhưng vờ như không nghe... nó cứ hầm hập, sùng sục như... chiều ba mươi tết.

          Tất nhiên những gì ngon nhất thì mang ra cho buổi chiều đặc biệt này. Rượu thì tất nhiên rồi. Lôi chai cất sâu nhất trong tủ ra, tất nhiên còn tùy gu nữa. Giờ khác ngày xưa. Đến hút thuốc cũng khác. Xưa người nghiện nhiều, đa phần là... đồng phục, có vài ba loại thông dụng, ông này có thể xin thuốc ông kia. Giờ mỗi ông một gu, cái cảnh mời nhau thuốc không còn nữa. Bia rượu cũng thế. Trên bàn giờ có thể một lúc có vài ba loại bia, vài ba loại rượu. Thì dân chủ mà. Được mời nhưng khách có quyền đòi hỏi, chứ ngày xưa mà thế thì sẽ... cạch mặt.

          Những chiều thế này thì tôi thường nhớ mẹ, nhớ đến rưng rưng. Ngày xưa đói khổ, mẹ chuẩn bị tết như một kỳ tích. Làm sao với những đồng tiền ít ỏi mà vẫn ra cái tết cho chồng con vui. Thế nên phải... đầu tư, phải nghĩ trước cả tháng, chuẩn bị cả tháng. Ví dụ giò thì mẹ làm giò thủ, nó rẻ và cũng... là giò. Giờ thì nó lại đặc sản, với dưa cải nữa thì số dách rồi. Rồi làm cuốn, cái món vừa rẻ vừa đẹp mà lại cũng dễ ăn so với hàng ngày, và giờ nó cũng... đặc sản.

Không phải ai cũng biết luộc hành, loại hành tươi ấy, có củ và lá xanh. Phải bó nó lại, nhúng đầu củ xuống trước, tái thì nhúng tiếp phần lá. Nói chung nó dễ như luộc... trứng, nhưng giờ, 10 cô gái luộc trứng sẽ có 3 cô để trứng vỡ trong nồi luộc vì té ra luộc trứng cũng... không phải dễ.

Thì tết là đang mùa hành hoa. Hôm nào có khách trọng, mẹ tôi tuyên bố, làm cuốn.

Thì phải đi chợ. Hành thì đa phần trong vườn, tự cung tự cấp mà. Thời bao cấp nhà ai cũng thế, tận dụng từng tí đất trồng rau, nuôi gà. Mua trứng, tôm (loại nhỡ thôi, cỡ ngón tay, phải là tôm sông), rau mùi (ngò). Tất nhiên trong nhà đã có giò thủ rồi, nếu chưa có có thể mua thịt ba chỉ thay.

Trứng gà, tráng thật mỏng, thật vàng. Ấy, lại là không phải ai cũng biết tráng cho nó thật mỏng, thật vàng nhé. Tôm rang nhẹ cho lên hết màu. Giò thủ hoặc thịt ba chỉ thái con chì. Rau mùi rửa sạch ngắt chừng 3 đốt tay.

Xong rồi thì cuốn.

Củ hành trắng ngần nhé, miếng trứng vàng ươm nhé, miếng giò hoặc thịt ba chỉ nhé, con tôm nhỡ nhé, rau mùi nhé, sắp khéo léo cạnh nhau rồi dùng chính cái lá hành ấy quấn vào. Quấn sao cho nó như cái hoa, đỉnh hoa là cái lá mùi màu xanh xoăn xoăn đỡ lấy miếng trứng màu vàng nhô cao, tụt xuống tí là tôm, giò... rồi lấy cái bát sâu lòng đặt vào, nó y như một bát hoa, khách nhiều khi chỉ chống đũa ngồi ngắm chứ không nỡ gắp.

Mà nó hợp nhau nhé. Hành giò thủ tôm trứng quyện vào nhau cứ tưng bừng như... cuốn gặp tết, như chủ nhà gặp khách chiều ba mươi. Gắp một cái cuốn như thế, chấm nước mắm tiêu, ngậm nghe nó giao hoan trong miệng, rồi khe khẽ nhai, nhai kiểu... đọc thơ chứ không phải tiểu thuyết, thấy nó tan rã từ từ trong miệng trong cổ, nó khoái thú, nó ngon lành, nó mênh mang, nó dâu bể, nó thăng trầm, nó hiện hữu, và cuối cùng là, nó... xuống dạ dày...

          Cái chiều ba mươi kiểu ấy, giờ nó là... đặc sản nhà tôi. Cứ sắp tết là bạn bè lại hỏi: Năm nay thế nào. Tôi bảo vẫn thế. Thực tế thì cũng chả ai có thể ngồi lâu được, trừ... chủ nhà. Cứ người này ra rồi người kia vào, thế là phải tiếp. Nhưng tối, khi cả nhà kéo đi xem bắn pháo hoa thì tôi mở laptop và... khai bút. Năm nào tôi cũng có một bài thơ khai bút trong hoàn cảnh ấy. Khói hương, khói pháo hoa, dư âm những câu chuyện rời rạc buổi chiều... và đa phần những bài thơ khai bút ấy bạn bè bảo... đọc được. Thế mà mừng rồi...

Hãy mua báo để đọc những bài khác hay hơn ạ, hihi