Thứ Bảy, 15 tháng 12, 2018

KHI BÁO CHÍ ĐỒNG HÀNH



           Toàn án nhân dân tối cáo đã chính thức yêu cầu tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên báo cáo việc xử vụ án xe Inova đi lùi trên cao tốc khiến một cái xe đầu kéo chạy phía sau đâm vào làm chết 4 người, cả 2 tài xế bị bắt giam từ năm ngoái. Vấn đề là, ngay sau khi tòa Thái Nguyên tuyên bản án với mức án dành cho cả nạn nhân và thủ phạm “gần như nhau”, hay nói chính xác, anh lái xe đầu kéo được tòa xác nhận cũng là thủ phạm trong khi các luật sư và dư luận cho rằng anh này là nạn nhân, bởi anh đi đúng đường, đúng tốc độ, không vi phạm gì, trong khi anh lá xe Inova thì uống rượu khi điều khiển phương tiện, chở quá người quy định và nguy hiểm nhất, đi lùi trên cao tốc, thì dư luận hết sức bất bình. Ngoài phản ứng tại chỗ của hàng trăm tài xế khắp cả nước và luật sư cùng với người nhà dự phiên tòa, thì hầu như tất cả các báo cũng đều lên tiếng, phân tích, đăng ý kiến luật sư, ý kiến chuyên gia, và cuối cùng thì, tòa án tối cao, một mặt yêu cầu báo cáo, mặt khác rút hồ sơ lên thụ lý và đã có những hành động xử lý ban đầu. Hành động rút hồ sơ lên tòa án cấp cao trực tiếp thụ lý và mời thêm các chuyên gia giao thông, pháp luật vào cuộc thể hiện sự cầu thị của tòa án nhân dân tối cao và cá nhân chánh án tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình để mục đích xử đúng người đúng tội và không để oan người vô tội là hiện thực, bởi đây là vụ án lớn, chết đến 4 người và nhiều người bị thương.

           Cũng tương tự, vụ anh Cà Rê ở Cần Thơ đi đổi 100 đô la bị bắt, bị tịch thu số tiền ấy và phạt thêm 90 triệu cũng đã có diễn tiến phù hợp, là Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ, mà cụ thể là chính phó chủ tịch Trương Quang Hoài Nam, người ký quyết định xử phạt đã “ký lại” quyết định, không phạt anh Rê 90 triệu nữa, mà chỉ tịch thu 100 đô. Và mới nhất nữa, ông chủ cửa hàng vàng Nguyễn Tấn Lực cũng đã được trả lại toàn bộ số kim cương và đá quý bị tịch thu trong vụ này vì nó... không liên quan, nhưng vẫn bị tịch thu lúc khám nhà anh Lực và công ty Tấn Lực khi vụ 100 đô xảy ra, và chính quyền Cần Thơ đã có quyết định xung công quỹ số đá quý và kim cương này.

           Thấy gì từ 2 hiện tượng này.

           Thứ nhất là từ phía các cơ quan công quyền, dường như họ không vận dụng đúng luật, quy định. Hoặc là không hiểu, chưa hiểu. Họ đã vận dụng một cách máy móc, thậm chí là lẫn lộn, ví dụ khám nhà và khám trụ sở là hai thực thể khác nhau, và tức là quyết định sẽ phải phải khác nhau, cấp ký quyết định cũng sẽ phải khác nhau. Ví dụ nữa là quy định khoảng cách an toàn khi tham gia giao thông giữa 2 xe theo luật thông thường là 2 xe phải cùng tiến, nhưng ở đây là một xe tiến và một xe... lùi trên đường cao tốc, thì dẫu cái xe sau, tức xe đầu kéo, có dừng hẳn thì cái xe lùi kia cũng... không cho xe đầu kéo “giữ khoảng cách an toàn”, nhưng tòa vẫn kết án anh lái xe đầu kéo “không giữ khoảng cách an toàn”. Đúng sai vụ này còn phải đợi tòa tối cao quyết, nhưng rõ ràng cách xử lý này đã thu phục công luận, thu phục lòng người và người trong cuộc. Họ yên tâm chờ đợi chứ không sục sôi như cái clip hôm tòa Thái Nguyên tuyên án...

           Thứ 2 là báo chí đã rất nhanh nhạy và dũng cảm phát huy vai trò của mình. Nêu sự việc, rồi mời chuyên gia phân tích, lật đi lật lại vấn đề để tìm ra một cách hiểu khả dĩ gần với sự thật nhất, có lý nhất, thuyết phục nhất, khiến cho các cơ quan có trách nhiệm phải nhìn lại vấn đề, và ra lại những quyết định đúng (Cần Thơ) hoặc cơ quan cấp trên rút hồ sơ về giải quyết (Thái Nguyên).

           Và như thế, báo chí chính thống đã làm đúng vai trò của mình, để một mặt, người dân tiếp cận thông tin một cách chính xác giữa thời đại thông tin mạng tràn ngập, tin đúng cũng có mà tin chế cũng nhiều, nhiều tin chế rất tinh vi, như thật. Vì đằng nào dân cũng biết rồi, ta cung cấp thông tin chính thống, đồng hành cùng sự thật là con đường đúng đắn và khôn ngoan nhất của báo chí chính thống hiện nay. Và mặt khác, các cơ quan có trách nhiệm có thể coi báo chí là một kênh thông tin quan trọng để nắm thêm tình hình, so sánh với báo cáo, thu thập thêm tư liệu để có những hành xử chính xác, kể cả việc phải sửa sai. Sửa sai mà dân được lợi có ý nghĩa hơn ngàn lần cứ cố giữ những điều phi lý...

           Một cách xử lý tin sai trên mạng đơn giản nhất là báo chí chính thống đăng tin đúng một cách thuyết phục. Tất nhiên lâu nay chúng ta đã làm, thường xuyên làm, nhưng yếu tố thuyết phục có vẻ hơi yếu. Từ 2 sự việc vừa nêu, ta có thể hiểu thêm một cách thuyết phục khi báo chí đồng hành với đời sống...
                   (Bài đăng báo từ tháng 11, đưa về đây để lưu, ke ke)
                                    Ảnh không liên can 

                                                     
          

Không có nhận xét nào: