Thứ Bảy, 30 tháng 7, 2022

XEM PHIM MỘT THUỞ - GIA LAI CÀ KÊ

 

Lâu lắm tôi mới lại vào rạp xem phim. Là nhân phim “Em và Trịnh” đang hot, mà tôi lại là người mê Trịnh, có dăm ba lần được... ngắm Trịnh, từng ngồi cà phê trên căn gác Trịnh ở đường Nguyễn Trường Tộ -Huế, chỗ Trịnh từng ngồi viết những ca khúc mê hoặc bao người, ngắm những tia nắng lung linh qua vòm long não... nên dẫu thiên hạ cãi nhau và  khuyên tôi đừng đi nếu muốn giữ Trịnh cho mình nguyên sơ nhất, tôi vẫn đi, suất chiếu 15 giờ, rạp có... 10 khách.

Trước đấy vài tháng, cũng rạp này, tôi xem bộ phim của một đạo diễn người Pleiku làm về Pleiku, anh Đào Phúc Quang Vũ với bộ phim “Vai anh em tựa vào”.

Tất nhiên rạp bây giờ khác ngày xưa rất nhiều.

Duy nhất tôi là người không mua nước ngọt và bỏng ngô mang vào rạp. Bởi tôi muốn giữ những kỷ niệm ngày xưa, mỗi lần đi xem phim là như vào thiên đường dù rất khổ cực, thậm chí là nguy hiểm, và ghế, máy chiếu, phòng chiếu... hoàn toàn khác xa bây giờ, thô sơ hơn nhiều, thậm chí khai và hôi mù mịt...

Sau năm 1975, thành phố Pleiku có 3 rạp chiếu bóng, rạp Diệp Kính lớn nhất và lâu đời nhất, rồi rạp Thăng Long và rạp Diên Hồng. Trừ rạp Diệp Kính lấy tên riêng của chủ, 2 rạp còn lại cũng của tư nhân nhưng lấy tên đầy hào sảng là Thăng Long và Diên Hồng, chứng tỏ sự yêu nước và lòng tự hào dân tộc của những ông bà chủ thời ấy cũng chả thua ai. Sau khi được tiếp quản, cũng như mọi thứ dính dáng đến chính quyền cũ, các rạp được nhà nước đổi tên thành Nhân Dân (Diệp Kính), Thống Nhất (Diên Hồng), còn rạp Thăng Long chuyển thành nhà văn hóa tỉnh, giờ là trụ sở đoàn Đam San.

Tốt nghiệp đại học, tôi lên đây công tác, và chứng kiến những ngày huy hoàng của các rạp chiếu bóng, hồi ấy trực thuộc công ty chiếu bóng, công ty này trực thuộc Ty Văn hóa Thông tin.

Những thanh sắt to bằng bắp tay được hàn song song chiều rộng chừng 40 phân kéo từ ô cửa bán vé ra đến tận ngoài đường để người xem phải xếp hàng một không được chen ngang. Ngày chiếu bốn năm suất, ngoài nhân viên của rạp còn có cả kiểm soát quân sự và công an cùng soát vé, bảo vệ. Thế mà lúc nào cũng ào ào như sôi, ngày nào cũng xảy ra xô xát. Hãi nhất là thi thoảng có những đoàn bộ đội hành quân từ biên giới về, đến rạp Diệp Kính thường là được dừng để nghỉ ngơi. Thế là lính ta ào vào rạp, bất kể đang chiếu gì, có vé hay không. Lính biên giới đâu phải chuyện đùa. Thế là những người vừa chen nhau bẹp ruột mua vé lẳng lặng nhường ghế cho bộ đội, mình đứng hoặc bỏ về. Lại nhớ cái chuyện hồi ấy đưa người yêu đi xem, chen bật cúc áo là chuyện thường. Nhiều chị cầm vé trong tay để vào mà có khi cũng còn bị bật cúc, tóc tai bê bết rã rợi, giày dép cầm trên tay hoặc đã lạc đâu đó nhưng mặt mũi thì cứ ngời ngời hân hoan...

Hồi ấy phim có mấy nguồn, phim nước ngoài chủ yếu là phim Liên Xô, thi thoảng có phim Ba Lan, phim Tiệp vân vân thì phải được... duyệt trước. Hội đồng duyệt do Ty văn hóa thông tin lập ra, tôi thi thoảng được ké, rất thích. Những bộ phim rất hay như “Con hủi”, “Nếu tôi chết hãy kết tội Klava”, “Matxcova không tin những giọt nước mắt” vân vân. Phim trong nước thì của hãng phim Tổng hợp TPHCM thắng thế, cứ phim ấy là đặc khách.

          Phim hồi ấy không có phụ đề, mà phải thuyết minh. Mỗi rạp có những biên chế bắt buộc là thuyết minh, họa sĩ vẽ áp phích, pano, kỹ thuật máy chiếu và bảo vệ. Bảo vệ là cực nhất. Thứ nhất là rạp lúc nào cũng đông nghẹt thế, thứ 2 là số người đi không vé khá nhiều, và thứ 3, như đã nói, bộ đội đi xem đa phần là đi... tay không.

          Ghế đa phần là ghế sắt, có người vào muộn là những tiếng va đập vang lên, chưa kể còn món rất phổ biến của xem phim thời ấy: Hút thuốc trong rạp, dù rạp nào cũng có hàng chữ đỏ lừ phía trên: "Không hút thuốc"- hình như là CẤM kia.

          Có khi đang xem thì... đèn bật sáng, thuyết minh mời bà con nghỉ vì... phim chưa về. Có một bản phim mà 3 rạp cùng chiếu nên phải chạy. Chiếu lệch nhau 15 phút, cứ xong cuốn nào thì một anh công nhân nổ máy xe chở tới rạp kia,  tua vội lại rồi lắp vào máy. Lắp lộn hoặc thuyết minh nhảy cóc là chuyện bình thường. Chiếu ở thị xã cho tua xơ mướp xong mới chuyển về các huyện cho các đội chiếu bóng lưu động, nên cái chuyện phim bị nối, đang chiếu bị đứt là bình thường. Các bản dịch thuyết minh bị rách, bị mờ cũng như cơm bữa, nên thuyết minh giỏi là phải biết... phịa. Tôi thi thoảng cũng được mời thuyết minh giúp cho đội lưu động chiếu ở nhà hát ngoài trời (giờ là quảng trường), và cũng phải... phịa, có khi phịa tới nửa phim mà không ai biết.

          Nhưng hồi ấy, rạp chiếu phim vẫn là thiên đường. Mỗi khi có phim mới là phải đi xếp hàng mua vé trước, thậm chí phải mang giấy giới thiệu của cơ quan tới để được mua nhiều. Và, ở rạp Nhân Dân (tức Diệp Kính) luôn có đội ngũ bán vé chợ đen.

          Giờ nghe lại không ai tin, nhưng hồi ấy có tới mấy người sống bằng nghề bán vé chợ đen ở rạp. Còn bán nước, thuốc lá, kẹo là đương nhiên. Tôi chưa gặp, nhưng nghe nói một ca sĩ nổi tiếng sau này sang Mỹ cũng từng bán nước trà đá ở rạp Diệp Kính một thời.

          Nên ngồi trong cái rạp phim hiện đại mọi nhẽ, có 10 người xem, mỗi hàng ghế một khán giả bây giờ, nhớ cái thời thiên đường ngày xưa mà vẫn bồi hồi. Bao giờ trở lại ngày xưa, với điện ảnh, là câu hỏi rất thật...

          Có dịp, kể chuyện xem phim bãi do các đội chiếu bóng lưu động phục vụ cũng vui.

Cái thời ấy đây, đá bóng đồ

                                                                      


Ở gác Trịnh ạ

2 nhận xét:

Nặc danh nói...

Xếp hàng, một nếp sống văn minh. Nhưng khi áp vào xứ ta sao quá nhiều bi hài.

Văn Công Hùng nói...

Ahuhu nếu nhớ cái thời phim rạp ngày xưa xếp hàng mới kinh. Có ông lính đeo quả lựu đạn lủng lẳng rồi leo lên cái thanh sắt xếp hàng, thế là mọi người giạt hết ra...