Vấn đề là, mình post bài thơ Dili dịch ấy lên facebook và không kèm bản gốc tiếng Việt. Sau đấy một bạn fb là Nguyễn Hồng Phong (chắc thế vì chữ không dấu) ở Quảng Ninh (cũng theo thông tin trên fb) dịch lại từ bản dịch tiếng Anh của Dili sang tiếng Việt, và, may mắn thay cái bản dịch của bạn này, không phải nhà thơ nhé, lại kha khá giống với bản gốc tiếng Việt của mình.
Là mình nhớ đến bao nhiêu thảm họa dịch thuật, từ quả cà chua thành mũi Hảo Vọng, từ con lợn thành tàu thủy, thế mà bạn này, mình chỉ biết nói là tài, cả 2 bạn, Dili và Nguyễn Hồng Phong...
Bản dịch tiếng Anh của Dili:
VAN CONG HUNG
SUBJECT OF DISCUSSION
The letters are running away
The woodcutter is bewidered at
the forest gate
The ripening fruit dropped at the
dark horizon
Sky is reflected in the sad eyes
I collect letters into the white
screen
I just see @ bewildered
I enter
In the sunny afternoon, white clouds
cover the mountain
The lonely white bird wings pass
by the hills
My fingers float on the standing
letters
The zigzagging smokes in my
memory
You are so far outside the cellphone
wave
But I can hear your heart beat
The disconnected letters between
black and white
Suddenly I realized my breath
My fingers type on keyboard to
call the storms
The letters are singing in the
rain.
The letters make me impossible to
change
I am bewildered during my life
My hands burst out crying
I hold tightly my hurt
Dili dịch
Nguyễn Hồng Phong dịch ngược ra tiếng Việt:
LUẬN ĐỀ CHỮ
Những con chữ đang chen chân chạy trốn
Gã tiều phu ngơ ngác cửa rừng
Quả chín rụng rơi nơi chân trời tối
Bầu trời có xanh trong đôi mắt buồn trông
Tôi cóp nhặt con chữ vào màn hình trắng
Chỉ thấy a còng bối rối hoang mang
Tôi bước vào, nắng chiều, mây vờn đỉnh núi
Đôi cánh cô đơn khuất phía sau đồi
Ngón tay lướt bồng bềnh trên con chữ
Khói thuốc ngoằn ngoèo trong ký ức xa xưa
Em quá xa ngoài vùng phủ sóng cellphone
Sao anh vẫn nghe trái tim em đập
Những con chữ không kết nối giữa đen và trắng
Bỗng nhiên tôi nhận ra hơi thở của minh
Ngón lướt phím gọi bão dông ùa tới
Con chữ tưng bừng ca hát trong mưa
Những con chữ làm tôi không thể đổi thay
Hoang mang giữa dòng đời vô định
Đối bàn tay tôi òa lên tiếng khóc
Ôm chặt nỗi đau của riêng mình
Và bản gốc của Văn Công Hùng:
VĂN CÔNG HÙNG
LUẬN ĐỀ CHỮ
những con chữ
xếp hàng chạy trốn
gã tiều phu
ngơ ngác cửa rừng
chân trời muộn
quả sim già chát
ô trời nào
xanh mắt đa đoan
ta gom chữ
vào màn hình trắng
chỉ thấy a
còng thảng thốt enter
chiều rợn nắng
núi thành mây trắng
chim cô đơn bạc
cánh lưng đèo
những ngón lướt
chữ lạnh lùng đứng
khói ngoằn
ngoèo nỗi nhớ dựng lên
em vô tận
ngoài vùng sóng với
nhịp tim nào
nghe như song đôi
những con chữ
rạc rời đen giữa trắng
chợt nhận ra
hơi thở của chính mình
ngón tay gõ
miền bão giông ùa tới
chữ tưng bừng
hoan ca trong mưa
những con chữ khiến mình không thể
khác
suốt cuộc đời sấp ngửa giữa lơ
ngơ
qua nước mắt bàn tay còn biết
khóc
ôm chặt vào xa xót của mình ơi…
Có một số khác biệt, nhưng theo tôi, như thế là tốt rồi, khi mà người dịch ngược không trong nghề và không biết bản gốc, Và người dịch ra tiếng Anh cũng đã chuyển tải khá tốt ý tưởng gốc cũng như thần thái cảm xúc của bài thơ...
5 nhận xét:
Có một người VN rất giỏi tiếng Việt và tiếng Pháp nói rằng nếu một bài thơ tiếng Việt (bản gốc) được dịch ra tiếng Pháp (hoặc tiếng Anh, Nga VV...)bởi một người VN, rồi sau đó đưa bản dịch đó cho một người VN khác dịch lại ra tiếng Việt, thì nếu mà bản dịch ra tiếng Việt càng giống bản gốc tiếng Việt bao nhiêu càng chứng tỏ bản dịch ra tiếng nước ngoài càng dở bấy nhiêu,thậm chí với bản dịch như thế thì người nước ngoài đọc không hiểu nổi.
@ ND THU: nhận định trên thật là chí lí, tôi hoàn toàn nhất trí.
Anh Hùng ơi cho tôi hỏi sao mấy bữa nay tôi vô QC của Bọ Lập mà k vô được hè. Xin cảm ơn a khi anh trả lời
@NhaTrang:
---
Vẫn vào được mà bạn, tôi thấy nó vẫn ro ro...
Dịch có 2 lối: Dịch thoát nghĩa và dịch sát nghĩa. Dịch thoát nghĩa là dịch theo cái thần- cái văn hóa, tâm lý... của ngôn ngữ chuyển đến, còn dịch sát nghĩa thì đây là dạng chuyển nghĩa đơn thuần, nghĩa sao dịch vậy. Vì vậy dịch như nhà văn DiLi dịch bài thơ trên của bác là cách dịch sát nghĩa, chỉ có giá trị đối với bác, còn đối với người nước ngoài thì toi rồi, vì nó dở tệ và khó hiểu.
Đăng nhận xét