Thứ Ba, 23 tháng 4, 2013

HẬU TRÁCH NHÂN...



Có thể nói bây giờ, đi đến chân trời góc bể nào cũng gặp người Việt. Chả bù cho ngày xưa, mới cách đây hơn trăm năm, sau hàng năm trời lặn lội, Nguyễn Trường Tộ đến được nước Pháp rồi về suýt bị chém đầu vì dám kính cẩn bẩm với vua rằng ở bển người ta đi xe hai bánh không ngã và đèn thì thắp lộn ngược…

Người Việt ra ngoài làm ăn, thăm thú… là một sự đổi đời rất lớn đối với cư dân của một đất nước lấy lũy tre làng làm biên giới từ ngàn đời nay. Nó khẳng định sức mạnh, vị thế của người Việt, nhưng đồng thời cũng đi kèm những hệ lụy… 

          Không ai trong chúng ta có thể chấp nhận việc ra nước ngoài thấy người Việt bị kỳ thị. Nhiều người ra nước ngoài đã chụp những bức ảnh rất đau lòng, nhẹ nhất là “nhắc”: Không lấy thừa thức ăn- chỉ bằng tiếng Việt- thì đương nhiên dành cho người Việt. Nặng hơn thì như vừa rồi một nhà hàng ở Trung Quốc tuyên bố không phục vụ người Việt và… chó thì là quá xúc phạm.

          Chưa hết, đến ngay trong nước, chính người Việt cũng kỳ thị người Việt mà một chủ nhà hàng ở Phan Thiết và mới nhất là một cửa hàng ở phố cổ Hà Nội là ví dụ nhỡn tiền. Họ không phục vụ người Việt chỉ bởi người Việt… ăn cắp. Đau đớn thay, cái việc rất phản nhân văn, phản đạo lý ấy, thực ra, về mặt nào đấy, nó cũng… có một tí lý.

          Năm nào đó, ở Sigapore người ta đã bắt cả một nhóm trộm cắp sang trọng người Việt. Nhóm này bay sang Singapore như cơm bữa, vào các siêu thị và… lấy cắp hàng mang về Việt Nam bán. Cũng năm nào đó, một nữ giám đốc doanh nghiệp lớn, lương hàng trăm triệu một tháng, thế mà vào một cửa hàng miễn thuế nước ngoài cũng.. cầm nhầm một loại mỹ phẩm, tất nhiên là bị phát hiện. Rồi cũng năm nào đó, một người rất nổi tiếng, con một gia đình đầy máu mặt, thế mà cũng… lận trong người một cái áo không phải của mình khi vào một shop hàng hiệu ở một nước Châu Âu. Ồn ĩ một thời gian rồi… im lặng.

          Nhưng nó không im lặng trong ký ức của các nước đã được đón người Việt, đã xảy ra những việc tương tự như trên.

          Tôi cũng vài lần đi nước ngoài. Gặp rất nhiều người Việt đi du lịch. Phải nói rằng việc người Việt đi du lịch nước ngoài rất nhiều chứng tỏ dân ta đang giàu lên, sành điệu hơn, nhu cầu hưởng thụ lớn hơn. Nhưng mặt khác nó cũng chứng tỏ ngành du lịch Việt Nam thua trên chính sân nhà. Ở nhiều nước mà người Việt Nam sang nhiều họ có cả những khu phố, những dãy cửa hàng phục vụ người Việt, dùng chính người Việt… chém người Việt. Thế mới thấy họ giỏi.

          Trở lại việc gặp người Việt ở nước ngoài.

Lên máy bay là đã thấy không khí rất… Việt. Thì cứ gọi là náo loạn máy bay: Nói rất to, gọi nhau í ới, đổi chỗ loạn xạ, bình phẩm râm ran, đi lại nhốn nháo, bấm nút gọi tiếp viên liên tục, dù có khi chỉ để… đùa một câu hoặc hỏi những câu rất vô lý... gặp các đoàn tour du lịch đội mũ đồng phục đi theo cờ thì còn ối chuyện để cười. Của đáng tội, rất nhiều người đang một nắng hai sương, uỵch phát có suất gì đấy, hoặc là được đền bù đất, hoặc là được con bao… thế là xuất ngoại, mang nguyên theo cái nửa chân chất nửa ma mãnh của anh nông dân ra nước ngoài. Ngay ở trong nước kia thôi, thích đâu vất rác đấy, bạ đâu khạc đấy, tiện đâu... tè đấy (còn vào toilet tè thì nam không bao giờ chịu nhấc cái nắp giữa lên, tôi cá 10 ông thì đến 9 ông để thế đứng tè vào, sau đấy ai ngồi thì người ấy chịu)… chướng tai gai mắt khắp hang cùng ngõ hẻm có cai được đâu. Hay cái đoạn đi xe ngoài đường mà không được bóp còi là khó chịu lắm rồi. Ô tô xe máy sắm ra cái còi để bóp, thế mà không được bóp, xe cứ nối nhau chạy câm lặng như cua bò, tức chết đi được.

          Mà chả cứ nông dân, tôi chứng kiến rất nhiều cuộc ăn buffet mà xấu hổ. Có mấy nguyên tắc ăn buffet, một là ăn bao nhiêu lấy bấy nhiêu, hai là lấy xong nhường chỗ cho người khác lấy... Đây các bác người Việt ta, rất nhiều com lê cà vạt, rất nhiều giày đen áo trắng- tức là tầng lớp trên của xã hội- hoặc là đứng ngay tại bàn bốc ăn, chen chúc như… xin ấn đền Trần, hoặc là khuân từng đĩa tú ụ về bàn, hể hả như thu chiến lợi phẩm, và ăn không hết vất đầy ra đấy trong con mắt ngạc nhiên của người khác. Có được nhắc thì nói rất ngang: Nó tính tiền hết trong ấy rồi. Thế nên để tránh xấu hổ, nhiều hướng dẫn viên phải phổ biến rất kỹ, rằng là các bác ăn bao nhiêu thì lấy chừng ấy, hết lại lấy tiếp, vừa ăn được nhiều món, vừa được đi lại cho… nhẹ bụng để ăn tiếp. Có hướng dẫn viên còn… dọa: nếu lấy nhiều mà ăn không hết sẽ bị… phạt. Nên có lần tôi đi với mấy bác nhà văn lớn tuổi, các bác bảo có 4 điều khiến các bác luôn căng thẳng, ấy là lấy thức ăn nhiều (khi ăn buffet) sợ bị… phạt, tính tỉ giá tiền lúc mua sắm, đi tàu điện ngầm và tìm phòng ở khách sạn…

          Có lần một anh bạn tôi là giảng viên của một trường đại học ở Hà Nội sang Lào dạy, nửa đêm anh phải từ Viên Chăn điện cho tôi phàn nàn rằng văn hóa rượu của Việt Nam đã tràn sang Lào. Tôi đã sang Lào nên biết, đấy là đất nước của tĩnh lặng và nhu mì. Hầu như rất ít người uống rượu ồn ào say xỉn như ta. Thế mà hôm ấy tập đoàn nổi tiếng H.A khánh thành cái sân vận động giúp Lào thì phải, xong các bố kéo nhau uống rượu. Cái cách uống rượu chỉ ở Việt Nam mới có là hàng chục người đứng lên chụm lại rồi đếm một hai ba zdo đến mấy lần rất to làm kinh thiên động địa hàng xóm được mang ra phơi bày ở đây. Anh bạn kia nói xấu hổ không chịu được. Toàn bộ sinh viên trong ký túc xá đại học quốc gia Lào nhao hết ra sảnh để… chiêm ngưỡng. Mà đúng là không biết từ đâu các bạn trẻ bây giờ có cái kiểu uống một hai ba dzo lạ kỳ như thế. Không phải tự phát mà nó hình như trong các cuộc liên hoan có tổ chức hẳn hoi?

          Cái tư tưởng mua mâm thì đâm cho thủng hiện rất rõ khi dân Việt ta vào khách sạn, vậy nên rất nhiều bi hài đã xảy ra. Với quan niệm tao đã thuê thì nó là của tao, có ông ngồi táy máy cả buổi nghiên cứu bật tắt tất cả các loại công tắc, cho đến nửa đêm thì phát hiện còn một cái đèn tranh chưa bật, thế là reo lên bật bằng hết. Dùng bàn ủi cá nhân cắm vào phích mà ở đấy nó đã tính rất kỹ để anh không thể dùng bàn ủi, thế là phụt, cháy cầu chì. Tiền đền cầu chì quá tiền keo kiệt thuê người ủi. Không biết chữ nên không phân biệt được loại nào miễn phí loại nào trả tiền trong phòng tắm, cứ xé ra xài vô tội vạ đến lúc nó tính tiền cho mặt méo như quai bị. Có anh đi Thái, khách sạn để bao cao su loại xịn ở tủ đầu giường. Anh này không dùng nhưng… thủ mang về. Lúc xuống trả phòng, nhân viên khách sạn tính tiền, mọi người đi cùng mới trố mắt: xài gì nhiều dữ vậy cha? Anh này vội lục va ly tìm gói bao cao su… trả lại.

          Lại còn cái nạn… mì tôm. Đồn nhau ra nước ngoài thì phải mang mì tôm. Mà khổ, đi học hay công tác dài hạn không nói, đây đi du lịch theo tour, nó lo từ A đến Z, no kềnh no càng, nhưng đã mang rồi thì phải ăn. Thế là lọ mọ như cú suốt đêm, phân công nhau người thì ăn cắp tô, người thì giấu thìa… tối về xì xụp chan chan húp húp…

          Tôi có dự một cuộc mì tôm như thế. Lần ấy chúng tôi đi Malaixia, đến khu du lịch Genting và ở khách sạn 11.000 phòng. Khách sạn tất nhiên là rất xịn, nó tính toán chi li để không thừa và cũng không thiếu cái gì phục vụ khách. Tất nhiên là không có khoản… mì tôm. Nhưng quân ta thì cứ phải là mì tôm. Thế là mấy ông lọ mọ run rẩy (vì sợ lạc giữa cái trận đồ bát quái 11.000 phòng) lần mò đi xuống nhà hàng mượn tô và thìa. Không có, thế là lấy trộm ly giấy và ống hút. Về làm mì trong ly giấy rồi lấy ống hút nhựa ấy thay… đũa. Nhễ nhã ăn quá thợ cày thợ hồ thế mà ông nào ông nấy hể hả như là vừa được… trả thù dân tộc. Ngay một số chủ khách sạn ở mấy thành phố du lịch nước ta mà tôi quen, họ cũng bảo phục vụ khách Tây sướng hơn, bởi Tây nó biết điều hơn. Người Việt đã vào là hành đủ thứ, từ sáng sớm đến đêm khuya, lúc nào cũng gọi được, có khi chỉ là những việc rất sơ đẳng, rất ngẫu hứng và hoạnh họe với tâm lý ông chủ. Cũng mới đây tôi chứng kiến mấy người vào nhà hàng kêu một con nhím, hẹn là đánh tiết canh và hấp. Nhân viên mang xuống bếp cắt tiết rồi làm dưới ấy thế là bị quát ầm lên, bảo là tao hẹn mang lên cắt tiết tại bàn mà. Và cương quyết từ chối không ăn dù nhân viên nói hết lời, xin lỗi hết lời. Không biết tự bao giờ cái tâm lý không tin nhau, tâm lý ông chủ bắt nạt nhau khi mình có tiền nó khiến con người đổ đốn ra thế. Tôi biết hôm ấy cu nhân viên kia phải bỏ tiền ra đền con nhím khách hàng kêu mà không ăn kia. Sau đấy tôi thấy mấy ông ấy gọi rau và cơm và lặng lẽ cúi đầu ăn rất gượng gạo. Cái tâm lý mua mâm thì đâm cho thủng của người Việt nó cứ hừng hực ở mọi nơi mọi chỗ như thế…

          Đang viết bài này thì có ông bạn vào chơi, ông này kể làm cùng chỗ với một  quan chức hàm tỉnh, tay này có tính rất lạ là… tham. Suốt đời đi nhậu không bao giờ rút ví, nhưng cứ gần hết tiệc thì kêu thêm chai Chivas, rót ra nửa ly uống tại chỗ xong rồi… xách về. Chưa hết, tiện thể kêu thêm vài gói thuốc…

          Rất nhiều người Việt có lòng tự trọng đi ra nước ngoài về phải viết báo mà kêu lên rằng, họ rất xấu hổ, đau đớn, thậm chí thấy nhục khi gặp đồng bào mình cứ hồn nhiên mang vác thứ văn hóa kỳ lạ của riêng họ mà xuất ngoại. Thế nên, trách người một, về việc kỳ thị người Việt, thì ta cũng nên nhìn lại mình, trách mình hai, về những gì mà mình mang ra phô với thế giới…
                                                               
(Bài đăng trên tạp chí Truyền hình số VTC số tháng 4, hì, mình quên dẫn nguồn, một cháu btv mới vào fb nhắc)

15 nhận xét:

Nặc danh nói...

..."Có lần một anh bạn tôi là giảng viên của một trường đại học ở Hà Nội sang Lào dạy, nửa đêm anh phải từ Pnom Penh điện cho tôi phàn nàn rằng văn hóa rượu của Việt Nam đã tràn sang Lào"... Bác Hùng ạ! Phnôm-pênh là Thủ đô của Căm-pu-chia chứ Bác! Hì! Hì! Chắc Bác định nói là Viêng Chăn phải không?

Văn Công Hùng nói...

@ Nặc Danh:
-----
Huhu nhầm to rồi, cám ơn bạn nhé, tôi sửa ngay đây. Bật mí nhé: Một tờ báo in bài này và cũng... nhầm, hì hì...

Tư Phú nói...

Em có việc phải đi loanh quanh các nước khu vực thường xuyên nên gặp những chuyện bác kể như cơm bữa...Em thấy Bác Hùng viết đến nơi đến chốn. Cám ơn lắm lắm. Nguyện vọng phổ biến bài viết rộng rãi.

dungNobita nói...

Sao thấy giống giống câu nói cô đọng của bác Tổng Kiệt thế nhẩy!

Tam nói...

Không cần phải đính chính bác Hùng ạ,cứ coi như anh giáo này ngủ ở Campuchia nhưng làm việc tại Lào, hoàn toàn khả thi mà.

Nặc danh nói...

Ông Hùng ơi, khách sạn 11000 phòng hay 1100 phòng vậy. Tui hết hồn luôn.

Văn Công Hùng nói...

@ Nặc Danh:
-----
Khách sạn 11.000 phòng, chính xác thế, nó đây:
http://www.vanconghung.com/2011/12/ngu-o-khach-san-muoi-mot-nghin-phong.html#more

Trịnh Khắc Thanh nói...

Bài viết rất hay bác Hùng à. Người có học chưa chắc đã có văn hóa, có văn hóa thì chưa chắc đã là người học cao. Văn hóa có được do sự gióa dục của gia đình và sự tự học trong quá trình cuộc sống, anh viết bài này đọc thấy rất hay. Cảm ơn anh nhiều nhé

Trịnh Khắc Thanh nói...

Bài viết rất hay bác Hùng à. Người có học chưa chắc đã có văn hóa, có văn hóa thì chưa chắc đã là người học cao. Văn hóa có được do sự gióa dục của gia đình và sự tự học trong quá trình cuộc sống, anh viết bài này đọc thấy rất hay. Cảm ơn anh nhiều nhé

Nặc danh nói...

Sếp của em còn dính vụ như này : vào một KS ở Vinh nghỉ, sáng ra gọi nhân viên lên kiểm tra phòng, NV kiểm tra xong. Sếp vơ hết đồ uống nhét túi du lịch. Xe chạy được một đoạn, cứ thấy NV KS vẫy như vẫy tàu hỏa, chú lái xe tưởng quên gì, quay xe lại, thế là phải nôn thêm tiền đồ uống, giá đắt gấp 2 lần bên ngoài chứ, hehe, nhục ơi là nhục
PutinViệt (Путин Вьетнамa)

Nặc danh nói...

Sếp của em còn dính vụ như này : vào một KS ở Vinh nghỉ, sáng ra gọi nhân viên lên kiểm tra phòng, NV kiểm tra xong. Sếp vơ hết đồ uống nhét túi du lịch. Xe chạy được một đoạn, cứ thấy NV KS vẫy như vẫy tàu hỏa, chú lái xe tưởng quên gì, quay xe lại, thế là phải nôn thêm tiền đồ uống, giá đắt gấp 2 lần bên ngoài chứ, hehe, nhục ơi là nhục
PutinViệt (Путин Вьетнамa)

Giai cấp tiền phong nói...

Đề tài này nói cả đời không hết, càng ngày càng lắm chuyện hay.Tui xin kể chuyện của tui,cuối năm 1984 sau 4 năm lao động ở Đông Đức tụi tui xin về phép,khi vào sân bay tui thấy rất đông công nhân VN cùng về,lúc đó tui còn ít tuổi lại là dân lao động nên không hiểu biết gì mấy nên cứ hồn nhiên như ở Cầu Giấy. Bông nhiên có 2 đồng chí công an Đức tới chỉ vào một sợi dây thừng to, căng từ cửa vào phòng thủ tục vé ra tận ngoài sân rồi nói to "tất cả người VN đi lối này". Tôi thấy bên phải lối đi là sợi giây thừng to còn bên trái cách khoảng 10m lại có một cái cân kèm hướng dẫn ngừơi VN tự cân hành lý xách tay của mình nếu quá 20kg thì phải bỏ lại. Nhưng chẳng ai cân vì đều tính trước cả rồi: mặc 2,3 quần,2,3 áo lông,và nhét tất cả những thứ gì có thể trong quần áo. Bấy giờ trông đoàn người VN như dị dạng,bề ngang gần bằng chiều cao, đi đứng khệnh khạng chậm chạp...Tưởng thế là thoát nhưng khi vào trong phòng, nhân viên an ninh bắt từng đứa quay mặt vào tường giơ 2 tay lên áp vào tường để họ luc soát và mắng mỏ. Tui bị một đồng chí CA Đức mắng "Mày ăn được kim loại hả?" (vì nó lục thấy trong túi áo lông và quần bò của tui có tới 10 cái xích và hàng ngàn viên bi xe đạp), nhẽ theo cách trả lời của người Đức thì tui phải trả lời là "không,tui không thể ăn kim loai", nhưng sợ quá nên tui nói "xin ngài tha cho", chắc là ông ta thấy tui trẻ quá rủ lòng thương,quát khẽ "vào đi". Tui thoát. Hu hu, thoát rồi tui mới biết thế nào là nhục quốc thể.

Daniel nói...

Nghèo thì hèn .
Nhìn chung ( tính theo GDP) thì người Việt ta tới giờ vẫn là tầng lớp nghèo ( hèn) của nhân loại .
Còn nghèo mà chưa chịu hèn có lẽ là chú Ủn Triều tiên . Có lẽ chú này là dạng vừa nghèo vừa điên ..." Thứ nhất sợ kẻ anh hùng - thứ nhì sợ kẻ liều cùng cố thây " .

mẹ mướp nói...

vote cho bài này một phiếu 5 sao

Nặc danh nói...

Hôm trước đi Nhật Bản, trên máy bay của hãng JAL thì "thôi rồi Lượm ơi", có đầy đủ cả, nhất là khâu ăn, uống. Vậy mà khi về gần đến Việt Nam, bỗng một PGS, TS. công tác tại một viện quản lý kinh tế trung ương bấm đèn gọi tiếp viên xin nước nóng pha gói mỳ tôm để ăn. Đầu tiên mình rất ngạc nhiên vì vị này đi cùng đoàn với mình, đâu có đói khát gì, nhất là trên máy bay của JAL nữa? nghĩ mãi mới thấy hóa ra vị này mang mỳ tôm đi để ăn trong những ngày công tác ở Nhật. Trót mang nhiều, không ăn hết nên vẫn còn một gói mang về Việt Nam. Nếu tiếp tục mang về thì sợ vợ mắng nên đành gọi nước sôi pha ra để ăn cho hết. Hành động này không chỉ nhục mạ người Việt Nam mà còn làm xấu cả hàng JAL của họ. Nếu là tôi, tôi sẽ bỏ gói mỳ tôm đó vào sọt rác hoặc mang hẳn về nhà. Có sao đâu. Dù có hơi ngượng với vợ nhưng vẫn còn hơn là nhục quốc thể và bôi xấu cái mặt PGS, TS.