Thứ Năm, 23 tháng 1, 2014

BIÊN TẬP VIÊN SỈ NHỤC CHỮ

Nói thật, mình mà có biên tập viên như thế này thì mình đuổi việc ngay tắp lự, sau đó thì mình từ chức, bởi thứ nhất là mình tuyển BTV, chịu trách nhiệm về họ, thứ 2, lớn hơn, mình phải có trách nhiệm đọc lại lần cuối (nếu quan liêu chứ thường thì mình cùng làm việc với họ).

Nó xuất phát từ, chắc là, BTV này thấy người Huế hay nói Vô, bèn thay cho nó thành Vào như người Bắc, thế là bi kịch xảy ra khi, lại chắc là, cô, cậu ấy dùng lệnh thay thế, gõ một nhát tất cả Vô thành Vào, ôi làng nước ơi, biên tập văn chương mà thế thì đúng là "chết bỏ bu"...

(Chúng tôi vừa có trong tay thư của NXB Văn học gửi nhà thơ Ngô Minh, xin đưa lên để mọi người hiểu vấn đề:


NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC
  Số: 9/XBVH     
  Hà Nội, ngày 22 tháng 01 năm 2014

Kính gửi: Nhà văn Ngô Minh.

Vừa qua, trên blog của ông có đăng bài viết “Biên tập viên Nhà xuất bản không biết chữ”, đề cập đến những lỗi “ngờ nghệch” trong việc biên tập tiểu thuyết Những dấu chân của Mẹ, tác giả Hà Khánh Linh, Nhà xuất bản Văn học xuất bản năm 2013. Cụ thể, toàn bộ chữ trong cuốn sách bị chữa thành chữ vào.

Trước hết Nhà xuất bản Văn học chân thành cảm ơn ông về những góp ý, phê bình hết sức kịp thời đối với những ấn phẩm của chúng tôi. Sau khi rà soát, kiểm tra lại bản bông và quy trình biên tập cuốn sách Những dấu chân của Mẹ, Nhà xuất bản Văn học phát hiện thấy đây hoàn toàn là lỗi kỹ thuật từ phía bộ phận chế bản, biên tập viên cuốn sách không hề sửa chữa chữ thành chữ vào.

 Nhà xuất bản Văn học đã có văn bản xin lỗi nhà văn Hà Khánh Linh về sai sót này. Hiện tại, Nhà xuất bản Văn học đã cho dừng phát hành và thu hồi cuốn sách Những dấu chân của Mẹ. Trong thời gian tới, Nhà xuất bản Văn học sẽ tiến hành sửa chữa và in lại cuốn sách này để đổi cho những khách hàng đã mua bản in bị sai sót.

Một lần nữa, Nhà xuất bản Văn học xin chân thành cảm ơn nhà văn Ngô Minh đã có những ý kiến phê bình, góp ý hết sức quý báu để Nhà xuất bản kịp thời phát hiện sai sót, góp phần nâng cao chất lượng sách văn học nhằm phục vụ bạn đọc ngày một tốt hơn.
Trân trọng.

 Nguyễn Anh Vũ)
--------------

Bài của nhà thơ Ngô Minh:


Biên tập viên NXB không biết chữ !

Chuyện hy hữu văn chương

          Trong cuộc gặp gỡ đầu năm 2014 của Chi Hội Nhà vănViệt Nam tại Huế ngày 17-1-2014 vừa qua, nữ nhà văn Hà Khánh Linh giơ cao một cuốn sách dày, bảo:” Các bạn chú ý, đây là cuốn tiểu thuyết mới của Linh có tựa đề là Những dấu chân của mẹ, NXB Văn học ấn hành năm 2013, là cuốn thứ ba trong bộ tiểu thuyết ba tập của Hà Khánh Linh viết về chủ đề Cố Đô Huế trong chiến tranh cách mạng ( Người Kinh đô cũ (2004), Lửa Kinh đô( 2010), Những dấu chân của mẹ( 2013) ). Nhưng thật buồn và thật đau khổ cho tôi là trong cuốn sách này, tất cả các chữ “vô” trong bản thảo đều bị biên tập viên chữa thành chữ “vào”…”

       Chị Hà Khánh Linh cho biết, tôi không thể đếm bao nhiêu lỗi ngờ nghệch do biên tập viên chữa như thế. 100% chữ “vô” đều bị bỏ. Ví dụ :“vô tình” thì thành “vào tình”, vô cùng thành vào cùng, họa vô đơn chí thành họa vào đơn chí, vô phương thành vào phương; vô học thành vào học.v.v.. Thành ra đọc cuốn sách buồn cười đến khóc được. Tôi mượn chị Hà Khánh Linh cuốn  tiểu thuyết "Những dấu chân của mẹ", lật qua lật về bìa sách, hóa ra đây là loại sách kỷ niệm 65 năm Nhà xuất bản văn học (1948-2013), Tủ sách Tác phẩm mới. Chịu trách nhiệm xuất bản là Nguyễn Anh Vũ, biên tập ( và sửa bản in) là Thạch Toàn, in tại Công ty Cổ phần in Thiên Kim. Mở tiếp vài chục trang đầu tiên, tôi gặp những câu văn ngớ ngẩn do chữ “vô” bị biên tập viên sửa thành “vào” . Ví dụ trong bức thư nhân vật Đoan Thuận  gửi Hoàng thân Bửu Toàn có câu Tôi vô cùng biết ơn ngài và luôn cầu mong ngài được bình an, mạnh khỏe và hạnh phúc. ( tr. 23). Do sữa chữ “vô” thành chữ vào, câu văn bị biến thành : Tôi vào cùng biết ơn ngài…”. Nghĩa câu văn bị thay đổi theo chiều ngược lại. Sang trang 24 có câu : - Nếu mẹ Vĩnh Tuấn thương yêu chăm sóc được thì không gì tốt bằng. Anh vô cùng biết ơn…Do sửa chữ “vô” thành chữ “vào”, câu văn khi in thành sách bị biến thành”… Anh vào cùng biết ơn…”. Chỉ gặp hai câu văn bị sửa trên, tôi vô cùng ngán ngẫm, không đọc nữa, tôi tin chị Hà Khánh Linh nói đúng. Hôm đó, các nhà văn trong Chi Hội Nhà văn Việt Nam tại Huế có dịp đùa tếu : Vô tình, nghĩa là em không chú ý gì đến anh , theo cách biên tập của NXB Văn học thì nó thành trở “vào tình”, tức là anh đang  vào em…Hay học sinh vô lễ, ông nội mắng học sinh vô học, thì học trò mừng lắm, vì các em hiểu như cách của NXB Văn học là ông bảo vào học…

        Trong cuộc đời viết văn của mình, tôi chưa bao giờ gặp một  biên tập viên nào mà không biết chữ “vô” như thế này. Ở Huế, ngày xưa, theo tục húy ky, chỉ có tên vua, tên bố mẹ vua, vợ vua… mới được đổi  khi gọi. Còn dân thường, nếu cố nội, ông nội đã chết mà tên là vô thì do húy kỵ, khi gọi tên người ta cũng phát âm thành vào, thành vộ,  nhưng chỉ gọi trong gia đình thôi, mà hy hữu lắm.  Chữ vô trong giọng nói người Huế cũng có nghĩa là vào như người miền Bắc nói, nhưng người Hưế chỉ nói vô, ít người nói vào. Nói vô đây, nghe ấm áp hơn vào đây. Chị Hà Khánh Linh tên thật là Nguyễn Khoa Như Ý. Nguyễn Khoa một dòng họ lớn ở Huế mấy năm năm nay, nên chị viết văn theo lối Huế. Biên tập văn chương Cố Đô mà bỏ chữ vô, sửa thành chữ vào là không hiểu văn hóa Huế.

       Thứ hai nữa, chữ vô của người Huế cũng như của người Việt Nam nói chung không chỉ có nghĩa là vào , mà còn có hàng trăm, hàng ngàn nghĩa khác, như vô tích sự, vô lễ, vô học, vô ơn, vô định, vô độ, vô chủ, vô duyên, vô khối, vô lý.v.v..Trong Từ điển tiếng Việt, in lần thứ hai có bổ sung, của Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, năm 1977, từ trang 859 đến trang 861, chữ “vô” có 99 nghĩa khi đi kèm với chữ khác. Những nghĩa đó nếu  sửa vô thành vào là sai nghĩa, hoặc nghĩa ngược lại. Ví dụ như vô hiệu ( nghĩa là không có tác dụng) thành vào hiệu ( nghĩa là có tác dụng, hoặc vào hiệu ảnh), vô tình nghĩa ngược với vào tình, vô đạo nghĩa ngược với vào đạo…

          Nhà văn viết tiểu thuyết họ cân nhắc từng câu, từng chữ. Có khi vì một chữ không vừa ý phải thức đến khuya. Biên tập viên sửa chữa vô lối  thế làm hỏng hết văn chương. Vì thế sai sót do bỏ chữ vô, thay bằng chữ vào trong tiểu thuyết Những dấu chân của mẹ là rất nghiêm trọng, chứng tỏ cán bộ biên tập không biết chữ Việt. ( tôi định đặt đầu đề bài viết là Biên tập viên không biết chữ “vô”. Nhưng  nghĩ, không biết một chữ cũng có nghĩa là khồng biết chữ )

         Chúng tôi đề nghị Nhà xuất bản Văn học phải xin lỗi nhà văn Hà Khánh Linh và in lại cuốn tiểu thuyết đúng chữ nghĩa như bản thảo nhà văn  đã viết.

8 nhận xét:

Ái Nữ nói...

Cái đó gọi là "tai họa nghề nghiệp" do biên tập viên "máy" đó mà! Phen này thì tiền của xuống sông xuống bể!

Yamaha nói...

Cái này không phải do lỗi nghiệp vụ gì ráo, mà bởi ý thức và cảm tính đã bị lập trình, làm chuyện chi cũng: tạch tạch, tè tè, tè tè, tạch tạch. Tóm lại, thân phận robot lại cho làm chuyện con người, nên biên tập theo kiểu google dịch là điều dễ hiểu.

Daniel nói...

Đúng đúng , theo tui đây là tai nạn nghề nghiệp của thợ sắp chữ , chứ chẳng có biên tập viên biết tiếng Việt nào lại ngớ ngẩn như vậy.
Cái f(x) chuyển tất cả các x thành y trong exel cực kỳ tiện lợi khi tính toán , nhưng tương tự vậy ở Word có thể gây ra cái lỗi chết người như trên .
Phải xem lại khâu đánh máy của nhà in .

Unknown nói...

Thêm một gáo nước lạnh dội vào "văn hóa đọc"! Đừng trách nó đang đi xuống! Quá cẩu thả!

hanhnguyen duc nói...

cá nhân em không cho rằng ông biên tập ni không biết nghĩa của chữ "vô" trong các trường hợp khác ngoài nghĩa "vào", mà là do ông này ẩu khi lạm dụng lệnh "Find and Replace" nên máy tính tự động tìm chữ "vô" và tự động thay thế bằng chữ "vào".Đơn giản rứa thôi Bác Hùng ạ.

Obamuoi nói...

Người nào đã học Văn đều đã biết có 2 chữ "vô": Vô (nôm) có nghĩa là vào, Vô (Hán Việt) dịch nghĩa ngắn gọn là " không".Vậy mà cái ông btv lại không cảnh giác khi dung lệnh"Find and Replace" chứng tỏ là ông ấy không biết chữ.Nói như hanhnguyen duc thì hóa ra NXB tuyển một tay tốt nghiệp trung cấp máy tính làm BTV hay sao? Một nhân viên quèn đánh máy vi tính cũng phải rà soát lại khi dùng lệnh "Find and Replace"
Vả lại,"vô" hay "vào" là phương ngữ, việc gì phải sửa cho ra giọng mien Bắc trong khi tác giả là người Huế.

Alo nói...

Tui cho rằng lỗi sửa "vô" thành "vào" chỉ là lỗi máy móc và lười nhác,do đó phải xử phạt đền bù thiệt hại.
Nhưng lỗi sai kiến thức một cách có hệ thống trong từ điển của GS Nguyễn Lân thì không thể tha thứ được.

Nặc danh nói...

Chuyện chữ nghĩa thì bất tận. Tôi đã từng gặp 1 người đứng tuổi có học lại dùng "văn phong tứ bảo" thay vì "văn phòng tứ bảo" để nói về 4 vật quý của chốn làm văn : bút, nghiên, giấy, mực. Tôi mạn phép chỉnh lại thành "văn phòng tứ bảo hay bửu" thì được bảo lấy từ tự điển Hán Việt hay gì gì đó do 1 NXB ở Hà Nội xuất bản!!! Thế mới biết ông bà mình dạy cấm có sai tẹo nào: "Thà dốt đặc hơn hay chữ lỏng"!