Thứ Ba, 14 tháng 8, 2012

VỀ MỘT BÀI THƠ BỊ OÁNH

Mình đã vô cùng kinh ngạc rồi kinh... hoàng khi đọc tin sáng nay trên tờ TT về 1 bài thơ bị oánh. Đã từng bị oánh, mình hiểu đây là "hội chứng tỉnh lẻ". Nhưng ở trường hợp này thì nó không đơn thuần như thế.

Là bởi, lâu nay nếu có ai đó thắc mắc, kiện cáo, xuyên tạc... một bài thơ nói riêng, tác phẩm VHNT nói chung phần nhiều là người ngoài nghề, là người quản lý, họ, do nhiều lý do, có cái nhìn khác, thậm chí đối lập với tác giả. Và tất nhiên là giải trình, phân bua... như mình hồi ấy đã phải đến tận Ủy viên Bộ chính trị NKĐ xử lý mà ông NKĐ cũng bị người kiện dọa là "kiện lên cấp cao hơn về việc ông Đ bao che VCH".

Nhưng ở đây lại là một... nhà văn kiện bài thơ của một nhà thơ, nhà văn này nghe nói còn rất trẻ. Thế thì lạ quá. Hoặc là chị này hiểu về bài thơ này méo mó lệch lạc thế thật, nếu thế thì trình độ của chị này có vấn đề. Hoặc là chị này thù hận tác giả về việc gì đó, nếu thế thì nhân cách chị này có vấn đề.

Đáng nói nữa, bài thơ này đã đăng báo Văn Nghệ, và nó cũng có ý kiến thẩm định của ban thường vụ Hội Nhà Văn Việt Nam.

Thôi, để rộng đường dư luận, mình đăng bài thơ lên đây để bạn đọc cho ý kiến vậy.
------------
Lời những cây dầu cổ thụ ở trụ sở ủy ban nhân dân

Tuổi ta nhiều hơn tuổi các ủy ban
bao nhiêu lượt mùa xuân về không nhớ nữa
những tòa nhà cao tầng có thể cao hơn ta nhưng vẫn cần sự che chở của ta
ta ủ rừng đại ngàn trong từng thớ cây mạch rễ
ủ thời gian trong xạc xào tiếng lá
ủ niềm vui, nỗi buồn những sớm nắng chiều mưa...

Sông Đồng Nai dâng tuần tự nhịp mùa
trong tầng tầng nước kia có hàng triệu giấc mơ thao thức
ta nghiêng vào sóng nước
nước tràn lên ta vô tận thời gian
nghiêng vào mênh mang
mênh mang nói với ta bằng lời của nắng
thuở nai, mễn đàn đàn ran suối vắng
“tác...tác...” gọi bạn tình náo nức nhịp rừng sôi
lặng như cây cũng muốn góp lời
có một cánh bướm trắng đang đậu trên ngực ta vụng dại và tin cậy

Một sớm mai thức dậy
hơi phố thị ngạt ứ lồng ngực
bằng bản lĩnh của loài tứ thiết
những cánh tay xanh cố trỗi vượt lên cao...

Ta phải nghe những mặn nhạt cuộc đời bên ký ức xưa bầu bạn
nơi quản lý và sản sinh những buồn vui, số phận...
những thánh nhân bên cạnh những tầm thường
chợt khát thèm một sớm mù sương
không nhìn rõ mặt người
mơ màng
hi vọng.

ĐÀM CHU VĂN
(Nguồn: báo Văn Nghệ ngày 16-4-2011)

Và đây là bài trên báo TT sáng nay:

Thứ Ba, 14/08/2012, 08:35 (GMT+7)

TT - Một cuộc họp khá bất thường với nội dung "đối thoại giữa tác giả bài thơ và những người có quan tâm tới bài thơ Lời những cây dầu cổ thụ ở trụ sở ủy ban nhân dân" đã diễn ra chiều 13-8 tại Trung tâm thông tin công tác tuyên giáo (Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai, TP Biên Hòa).

Tác giả bài thơ là Ðàm Chu Văn - chuyên viên cao cấp Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai kiêm phó chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) Ðồng Nai, tổng biên tập tạp chí Văn Nghệ Ðồng Nai, còn "những người quan tâm tới bài thơ" là ông Huỳnh Văn Tới (trưởng Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai, chủ trì cuộc đối thoại) cùng các lãnh đạo Hội VHNT Ðồng Nai, NXB Ðồng Nai, nhà văn Trần Thu Hằng (tham dự với tư cách phóng viên báo Lao Ðộng Ðồng Nai)...
Bài thơ Lời những cây dầu cổ thụ ở trụ sở ủy ban nhân dân của nhà thơ Ðàm Chu Văn đã từng đăng trên báo Văn Nghệ cách đây một năm (số 16, ngày 16-4-2011). Nhưng mới đây (ngày 2-7-2012) nhà văn trẻ Trần Thu Hằng đã gửi đến Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai một lá thư gọi là góp ý kiến (về việc phê bình tư tưởng và việc làm của đảng viên), trong đó có đoạn: "Cảm nhận ban đầu của tôi là bài thơ dùng nhiều từ ngữ hoa mỹ để nói thay một cái cây cổ thụ, song bên cạnh đó lại thể hiện quan điểm chính trị một cách định kiến, ám chỉ khá tùy tiện"... Bên cạnh thư góp ý kiến, Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai còn nhận được một "thư kiến nghị" nặc danh xung quanh bài thơ này.
Trước sự việc như vậy, ngày 10-7-2012 Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai đã có văn bản "đề nghị chủ tịch Hội VHNT Ðồng Nai giao cho bộ phận lý luận phê bình thẩm định về chuyên môn". Nhưng Hội VHNT Ðồng Nai đã không thực hiện được với lý do: "Hội VHNT Ðồng Nai không thành lập được bộ phận lý luận phê bình".
Trong khi đó, theo báo cáo của Hội VHNT Ðồng Nai, nhân lớp tập huấn công tác lý luận phê bình văn học nghệ thuật (diễn ra từ ngày 10 đến 13-7-2012 tại TP Biên Hòa), ông Nguyễn Khánh Hòa - chủ tịch Hội VHNT Ðồng Nai - đã tranh thủ lấy ý kiến của ông Nguyễn Hồng Vinh (chủ tịch hội đồng lý luận phê bình Hội Nhà văn VN). Ông Nguyễn Hồng Vinh sau khi đọc bài thơ và tham khảo đồng nghiệp đã nêu ý kiến: Ý chính của bài thơ lấy hình tượng những cây dầu cổ thụ để ví với nhân dân bao đời, "đây là một bài thơ có tứ tốt, nhưng đôi chỗ còn hạn chế như cách đặt tên bài, cách diễn đạt chùm câu cuối, và vài chỗ trong bài dễ khiến người đọc hiểu theo hướng không có lợi"...
Gần đây nhất, ngày 8-8, nhà thơ Hữu Thỉnh - chủ tịch Hội Nhà văn VN - trong công văn gửi Ban Tuyên giáo trung ương thì khẳng định: "Ban thường vụ Hội Nhà văn VN khẳng định bài thơ có tư tưởng lành mạnh, tình cảm trong sáng có ý nghĩa khao khát vươn lên tới sự trường tồn của thiên nhiên, của dân tộc"...
Thế nhưng, "để rộng đường trao đổi chuyên môn", Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai vẫn tổ chức cuộc "đối thoại" xung quanh bài thơ trên trong hơn bốn giờ (từ 13g30 đến hơn 17g30). Quan tâm đến số phận một bài thơ, phóng viên xin được tham dự cuộc "đối thoại" này nhưng ông Huỳnh Văn Tới nêu lý do "cuộc họp mang tính chất nội bộ". Trả lời phỏng vấn sau cuộc họp, khi được hỏi việc tổ chức họp, đối thoại xung quanh một bài thơ hay một tác phẩm văn học có phải là sinh hoạt thường xuyên của Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Ðồng Nai hay không, ông Tới trả lời rằng sở dĩ có cuộc họp này vì Hội VHNT Ðồng Nai đã không làm tròn trách nhiệm. "Hơn nữa, đồng chí Ðàm Chu Văn là chuyên viên cao cấp của Ban tuyên giáo, nên khi có đơn phản ảnh về một số câu chữ trong bài thơ của đồng chí có vấn đề thì chúng tôi phải xem xét. Chúng tôi chọn hình thức đối thoại để mọi người nêu ý kiến. Hiện chúng tôi không kết luận, cũng không đưa ra hình thức kỷ luật hay phê bình nào cả. Nhưng phải nghiêm túc rút kinh nghiệm của ba phía: tác giả, Hội VHNT và cả cá nhân tôi nữa" - ông Tới nhấn mạnh.
Kết thúc cuộc họp, nhà thơ Ðàm Chu Văn bước ra với gương mặt bơ phờ, rồi thoắt cái biến mất. Khi liên lạc với ông thì biết ông đã về nhà. Qua điện thoại, nhà thơ tâm sự: "Thật là đáng sợ khi một người làm thơ phải ngồi giải thích mình làm bài thơ này là ý nói cái gì, câu thơ này mang ý nghĩa gì. Nhà thơ có quyền từ chối điều đó, nhưng tôi đã chịu đựng trong cuộc gọi là đối thoại này vì tôi nghĩ mình trong sáng, chân thành. Nghe chuyện này chắc bạn nào mới làm thơ phải khiếp vía. Nhưng tôi, một người làm thơ lâu năm, tuổi đời từng trải, tôi nghĩ mình sẽ tiếp tục làm thơ thôi".
 TRẦN NHÃ THỤY

18 nhận xét:

huonggiang nói...

Cứ tưởng chuyện này xảy ra cách đây 60 năm chứ. Đến bây giờ vẫn còn tái diễn. Đọc thấy sợ quá.

huonggiang nói...

Cứ tưởng chuyện này xảy ra cách đây 60 năm chứ. Đến bây giờ vẫn còn tái diễn. Đọc thấy sợ quá.

Bùi Công Tự nói...

Đúng là lịch sử đi theo đường xoáy trôn ốc ,việc kết tội thơ ca đến thời đại này vẫn còn xảy ra ,cứ tưởng thời Nhân văn Giai phâm đã qua lâu rồi .Lại nhớ Hoàng Hưng đã bị bỏ tù vì cầm bản thảo thơ Hoàng Cầm mới năm chín mấy thế kỷ trước .
Bản thân mình năm 2007 có bài thơ đâng báo Văn nghệ Thái Nguyên cũng bị mấy nhà thơ của tỉnh phê trong một cuộc hop tại Hội VHNTtỉnh .Bài thơ của mình có mấy câu moer đầu thế này
Khi công lý nói bằng ngụy ngữ
Quyền con người chỉ là mỹ tự
Những thành trì trong ta sụp đổ
Ta thấu đau nỗi thất vọng làm người

Tà Zôn nói...

Anh VCH!
Đây cũng là một trong... nhiều trường hợp "sự cố" văn học diễn ra thường ngày trong bối cảnh văn chương Việt nhà mình. Anh VCH còn nhớ năm 2008 có hai trường hợp tương tự: Trần Quang Đạo (Quảng Bình) và Ngô Đình Miên (Bình Thuận), mà Phạm Xuạn Nguyên gọi đó là "một bài thơ- hai cách hiểu" (http://thethaovanhoa.vn/133N2008112509542324T14/Mot-bai-tho-hai-cach-hieu-Van-de-la-o-trinh-do-doc.htm).
Xin được chia sẻ với Đàm Chu Văn và anh VCH.

Nặc danh nói...

Ai đem phân chất một mùi hương
Hay bản cầm ca , tôi chỉ thương
Chỉ lặng chùi theo dòng cảm xúc
Như thuyền ngư phủ lạc đêm sương
Xuân Diệu

Tà Zôn nói...

Anh VCH!
Đây cũng là một trong... nhiều trường hợp "sự cố" văn học diễn ra thường ngày trong bối cảnh văn chương Việt nhà mình. Anh VCH còn nhớ năm 2008 có hai trường hợp tương tự: Trần Quang Đạo (Quảng Bình) và Ngô Đình Miên (Bình Thuận), mà Phạm Xuạn Nguyên gọi đó là "một bài thơ- hai cách hiểu" (http://thethaovanhoa.vn/133N2008112509542324T14/Mot-bai-tho-hai-cach-hieu-Van-de-la-o-trinh-do-doc.htm).
Xin được chia sẻ với Đàm Chu Văn và anh VCH.

Nặc danh nói...

chủ tịch hội đồng lý luận phê bình Hội Nhà văn VN.
Hi`nh nhu chi co' VN moi co nghe na`y, Ca the gioi khong the ti`m ra nuoc na`o co' chuc danh tuong tu.

huynhthaison nói...

Đúng là chuyện như đùa, không thể nào tin nổi ! Sao không lôi nhà văn đó hỏi cho ra nhẽ : thế nào là quan điểm chính trị định kiến, thế nào là ám chỉ tùy tiện. Nó nằm ở đâu trong một bài thơ hay này.Đúng ra là phải kỷ luật nhà văn này bằng cách cấm cửa không cho viết báo, viết lách gì sất ! NHư vậy xã hội mới không bị vẩn đục vì những cái đầu đấtnày.

Ảo vọng nói...

Những chuyện như rứa thuộc loại quán quân quốc tế về sự kỳ cục, kỳ dị, và kỳ ...bí, vốn có nhiều ở các nước đi lên thiên đường. Ngẫm cũng lạ : khá đông vị lãnh đạo cao nhất của tiến trình đi lên thiên đường ấy đều nhận định rằng, văn nghệ sĩ không hơn cục phân. Vậy mà vẫn thích bới móc trong cục ...ấy cho lòi chính trị ra mới được là sao ???

My iP nói...

Thế mờ khi có anh nghị nọ định ra luật nhà thơ các bác cứ phản đối ầm ầm .
Giá có cái luật thơ qui định 1 bài thơ đăng báo phải có giấy phép của các cơ quan sau thì đỡ phải cãi cọ :
- Ban Tuyên giáo.
- Ủy ban nhân dân các cấp.
- Hội phụ nữ,Hội nông dân...
- Cơ quan kiểm dịch y tế....

Híc hiíc , khi đó thơ tha hồ lành mạnh và thăng hoa.

Nặc danh nói...

Sau vụ này thì Đàm Chu Văn sẽ nổi tiếng hơn Chu Văn.

Người Dao đỏ nói...

Cô Hằng này muồn "lên" đây!
(lên là leo lên chứ không phải lên nằm trên)

Văn Công Hùng nói...

Mình dẫn link này sang facebook VCH, mọi người vào bình đây, mang về cho nó vuông luôn:
------
Thanh Sơn Mai Sao đến bây giờ vẫn có những chuyện ngớ ngẩn thế nhỉ? "Bà văn" Trần Thu Hằng định trở lại với thời "Nhân văn Gia phẩm" chăng?
9 giờ trước · Thích
Đình Minh Phan Sao mà khổ thế hả giời!
8 giờ trước · Thích
Văn Công Hùng Tớ vừa dò ra phát nữa là đc Trần Thu Hằng này vừa kết nạp hội Nhà Văn năm 2011 vừa rồi và tớ... cũng có 1 phiếu, huhu, Đàm Chu Văn là người tiến cử và ủng hộ bạn này nhiệt tình trong việc vào hội ấy Thanh Sơn Mai và Đình Minh Phan ạ
7 giờ trước · Thích
Trần Hà Nam Huhuhu, em này chắc là có thù gì với nhà bác Đàm rồi! Kinh hoàng cái kiểu chụp mũ theo lối Hồng vệ binh!
7 giờ trước · Thích
Đình Minh Phan Xộc xệch, mông muội, duy ý chí, ti tiện...
6 giờ trước · Thích
Văn Công Hùng Cho đến giờ tớ vẫn không hiểu nổi động cơ của bạn này. Thà là tuyên giáo, thà là CA, thà là già cả, thà là nông vân... đằng này là đồng nghiệp. Đọc lại thì có vẻ đây là bái thơ hay nhất của Đàm Chu Văn đấy Trần Hà Nam, Đình Minh Phan ạ
6 giờ trước · Thích
Phan Chi Thang ‎"Bảy một thì thùm, lơ thơ cắc cắc
Méo tròn đồm độp, tất bật u u..."
Cứ làm thi kiểu như trên thì bố thằng nào dám phê bình là sai chủ trương đường lối?
Có khi còn được khen hay như kiểu khen cái áo của Hoàng Đế ấy chứ!
5 giờ trước qua di động · Thích
Đặng Như Phồn Bài này cách đây mấy chục năm cũng bị bề hội đồng dữ lắm. http://yume.vn/budchau/article/mua-xuan-nho-bac-phamthi-xuan-khai.35B9A2D8.html
Mùa xuân nhớ Bác (PhạmThị Xuân Khải) - YuMe.vn
yume.vn
YuMe.vn - MÙA XUÂN NHỚ BÁC Kính tặng đồng chí Lê Đức Thọ, tác giả bài thơ “L...Xem thêm
khoảng một giở trước · Thích ·
Văn Công Hùng Bác toàn lói đúng Phan Chi Thang ạ.
28 phút trước · Thích
Văn Công Hùng ‎Đặng Như Phồn: Mấy chục năm trước còn thể tất, chứ giờ mà còn như thế này, xấu hổ quá
27 phút trước · Thích
Trần Hà Nam Em này cứ phải là giao cho anh Trần giáo dục kiểm điểm! Không biết tiến sĩ Huỳnh Văn Tới đối thoại thế nào? Hy vọng không làm xấu mặt dân Sư phạm Văn Quy Nhơn!
16 phút trước qua di động · Thích
Diệu Thanh Võ Bài thơ hay như thế mà. Chà mình cũng viết văn. Hổng biết thẩm định thơ. Chỉ biết là đọc thấy thích vậy thôi. Mong nhà thơ đừng chùng bước
7 phút trước · Thích
Văn Công Hùng
Nói luôn với Trần Hà Nam, tớ vô cùng thất vọng về HVT. Lâu rồi mình cùng dự đại hội VNDG với Tới, thấy tới dìu các thầy lên bục phát biểu, đứng khoanh tay đợi để dìu thầy về mình rất phục. Mình cũng từng uống rượu với Tới tại KS Tây Hồ, như...Xem thêm
4 phút trước · Thích
Văn Công Hùng ‎Diệu Thanh Võ: Theo mình đây là bài thơ hay nhất của Đàm Chu Văn đấy. Mình không thân với Văn đâu, nhưng thấy bất bình thì lên tiếng...
khoảng một phút trước · Thích

hồ thanh ngân nói...

thơ đàm chu văn hay, nghệ thuật không có gì phải phân tích, hay chụp mũ vô lý,chúc nhà thơ đàm chu văn bình tâm và viết hay hơn nữa

An An nói...

Em da goi cho anh Van chieu qua . E dong y voi anh ay ve cau tra loi. Tho chi co thich va kg thich cung lam la hay hoặc kg hay. Con anh ay cung dong y voi em Neu nhan thuc hoặc nhan cach cua Thu Hang co van de thi anh ay cung la nguoi co loi khi gioi thieu co do vao hoi nha van va ong hoi dong Van nha minh cung bi va lay khi gop cho co ay mot phieu hehe!

anh dung nói...

cai tro meo cua lu dot nat! oat con Tran Thu Hang cung chi la nguoi phat ngon cho TBTg Huynh Van Toi thoi! su thuc de tien chi co nguoi trong cuoc moi hieu vi sao co su viec nay! mot cach song ca vu lap miep em thoi! ai xui DCV dam dung den ong Toi va ba Thuy, nhan tinh cua oT lam gi? cac bac co trinh do deu khen bai tho hay, rieng tien si HVT thi mang ra kiem diem, rut kinh nghiem. co le tho cua DCV khong hay bang may bai tho ong Toi lam de tang cho nhan tinh! mot cach bit mieng tra thu ca nhan thoi

Nặc danh nói...

ong tien si van hoa quan dui oi! qua vu dan ap tho nay, cai bang tien si cua ong la gi? xau ho danh thay To Ngoc Thanh dao tao, lam nhuc danh tieng DHSPQN! mua danh ba van,,,su dot nat dau co duoc che day bang bang cap, che chan boi quyen luc roi cung lo ra. co le theo oT, DCV phai con hoc tap oT ve cach lam tho, DCV xin doc cac bai tho oT gui ba Thuy, phong vien bao Dong Nai di de biet trinh do tien si lam tho gian dam vo thang dan den hay ho den nhuong nao!

nguoi bien hoa nói...

ca vu lap mieng ... ong quan roi! tro rung cay nhat khi, dung quyen luc tran ap nguoi vo toi de de doa va che day hanh vi xau xa cua minh! tinh uy Dong nai nghi sao ve quan chuc cua minh? su dung quyen luc tran apdu luan, benh vuc ke lam sai la co toi voi nhan dan! loi song sa doa, vo dao duc, lam giam uy tin ca nhan khien cho nguoi dan oan gian va mat long tin. so that, quyen luc trong tay ke ngu dot va sa
doa nhu ong ay, dan chung, tri thuc con bi tru dap dai dai....