Thứ Tư, 27 tháng 3, 2013

ĐI LÀNG

Gia Lai có 2 cái làng rất xa ở 2 cái huyện rất gần tỉnh lỵ mang 2 cái tên rất lạ là Hà Tây và Hà Đông. Mình cũng chưa lý giải được tại sao nó lại mang cái tên đầy chất Kinh như thế, trong khi có những địa danh lẽ ra nên mang tên Kinh thì lại cứ phải dân tộc cho người ngoại... tộc đọc trẹo cả mồm như Kon Yỡng (đọc là Kon Tầng), Ayun Pa nhiều người cứ đọc là A I Un Pa vân vân...

8 gờ sáng xuất phát thì đúng 12h trưa tụi mình đến trung tâm xã Hà Đông.


Rất ít quán ăn, dù đã xác định là chui vào một quán người Kinh nào đó, mua mì tôm và xin nước sôi. Qua 2, 3 làng như thế thì đến nhà của anh Điệu, làng Kon Mahar.

Nó là của huyện Đắc Đoa, mà Đắc Đoa thì cách Pleiku... 10 cây số, nhưng từ huyện xuống làng này là 70 cây, đường đi hun hút xuyên qua rừng già Kon Ka King. Mùa khô thì vào được chứ mùa mưa là bó chân chấm com. Các thầy cô giáo vào dạy mùa mưa thì cứ chuẩn bị tâm thế ở lại cả mùa. Cán bộ có muốn xuống với dân cũng chịu. Chủ tịch huyện tên là Hoàng hồ hởi khoe với mình, năm này sẽ hoàn thành con đường bê tông xuống xã. Hiện tại mình đi thì đấy đang nham nhở từng đoạn.

Và rừng, rừng nguyên sinh cũng nham nhở. Loang lổ những vạt rừng cháy. Lúc ra nghe rõ cả những tiếng nổ rất to từ những đám cháy ngùn ngụt. Tụi mình hoàng hồn nhảy xuống xe chụp ảnh, còn những người dân qua đường dửng dưng giải thích là... đốt rẫy đấy, huhu rầy gì mà toàn cổ thụ cháy rừng rực.

Các làng dân tộc ấy, có 2 lực lượng cần được khen thưởng và có chính sách hỗ trợ họ. Một là các gia đình người Kinh "cắm bản" và hai là các cha cố đạo "cắm dân".

Bây giờ thì khắp hang cùng ngõ hẻm các làng đồng bào dân tộc xa tít tắp vẫn có ít nhất 1 nhà người Kinh bám trụ. Họ bán những gì đồng bào cần mua và mua những gì đồng bào cần bán. Họ làm chức năng lưu thông phân phối một cách ưu việt nhất mà nhà nước không thể kham. Nhưng chưa hết, họ còn là cái cầu nối của đời sống văn minh đô thị với đồng bào. Nhất cử nhất động đồng bào đều hỏi gia đình người Kinh này. Coi nhau như bạn bè, hàng xóm tốt bụng, những gia đình người Kinh bày cho đồng bào từ những cách thức sinh hoạt thông thường nhất cho đến những điều tế nhị nhất. Điệu kể: trước có con cá họ cứ đổ nước với muối vào nấu lõng bõng, giờ cũng biết phi hành mỡ. Cho đến việc giặt quần áo, tắm gội, vệ sinh phụ nữ, tránh thai, con cái dậy thì vân vân... Còn các cha cố, họ xuống làng, vùng tận sâu ấy, rao giảng và cũng tạo ra một "trung tâm" văn hóa của làng bằng các nhà thờ rất đẹp, mà nhà thờ làng Kon Mahar là ví dụ. Có cái lạ, nếu anh là cán bộ mà anh sống khác với đồng bào là bị dị nghị liền, nhưng cha đạo thì không. Ông này có cái nhà gác 2 tầng bằng gỗ rất đẹp, có ô tô đậu dưới sàn... như một sự đương nhiên.

Tụi mình xuống, cương quyết không làm phiền cán bộ xã và dân làng, nên đổ bộ vào nhà vợ chồng Điệu. Anh này là dân thành phố Pleiku, từng "kinh  qua" các công việc xây dựng, công ty 2 sọt và giờ thì cắm bản. Có ô tô, đến mấy chiếc. Ở giữa làng mà cả 2 vợ chồng rất trắng trẻo phong độ. Vợ trang điểm rất kỹ và nấu phở rất ngon. Tụi mình mỗi đứa một tô phở, 1 lon bia, xong đi tác nghiệp. Lúc quay lại lại có một đĩa thịt mang xào mềm xỉu và mỗi người lại thêm một lon bia, thế mà khi thanh toán tiền, chủ nhà dùng dắng mãi mới lấy... 500.000đ. Mười sáu người tất cả nhé.

Tạm mấy dòng và mấy cái ảnh, sẽ có một ghi chép công phu hầu bạn đọc:


Lên đường


Không cứ là được đi xe nhé


Đau đớn tác nghiệp, mặt nhăn như kh. Cũng có khi do đói và nắng... trong cái túi ấy là sữa và ipad. Vào làng này mình mới biết là sóng Viettet của điện thoại và 3G cũng của VT là khác nhau. ĐT thì gọi được phập phù, còn vào mạng từ iPad thì chịu, nên suốt ngày hôm qua mình hoàn toàn mất liên lạc với thế giới bên ngoài vì đt của mình là Mobiphone và Gphone Vina...


Lại lên xe, chụp qua kính...


Lại xuống xe


Rừng đã đốt và rừng đã cháy...


Nhà rông


Làng đấy...




Buồn mà đến thế thì thôi...


Nhà thờ Kon Mahar, toàn bằng gỗ nhé


Sự cố...


Con đường xuyên rừng vào làng, nếu mùa mưa là thành suối ngay










Một đĩa thịt xào, một lon bia chia tay...


Vợ chồng chủ nhà cắm bản, hàng đứng thứ 2, thứ 2 và thứ 3 từ trái sang

2 nhận xét:

van ta tu nói...

Anh Hùng viết hay thế . Vẽ mấy dòng là ra cái làng xa xôi nhưng rất hửu tình . Hay lắm! Cám ơn anh đã cho tôi những giây phút tuyệt vời khi đọc bài của anh!Chờ bài hòanh tráng của anh !

Thụy nói...

Hình đẹp chú ko đưa lên mà chú đưa cái hình rất ư là tình hình, hic hic