Thứ Ba, 7 tháng 6, 2011

CÀ PHÊ CÓC

Mình sáng nào cũng một cữ cà phê, đen nóng, ngùn ngụt thơm, đắng chát, đường riêng của mình, rất ít, và bao giờ cũng quán cóc, chỉ có vài quán quen, chủ quán liếc qua đã biết mình cần gì, không hỏi nửa tiếng. Bao giờ cũng ngồi trong tư thế quay mặt ra đường, nửa mắt đọc báo nửa mắt nhìn đường. Chỉ có ngu hoặc đang bị truy nã mới ngồi quán cóc mà quay mặt vào trong. Hôm nào mà bị lôi vào nhà hàng cà phê là khó chịu lắm, là lại chạy về quán cóc của mình làm thêm ly nữa. Sang đến Singapore mà vẫn cứ hặm hụi đi tìm cà phê cóc chứ không chịu chui vào nhà. Thì ra nó không chỉ là cà phê mà còn là không khí cà phê, cái ấy mới quyết định nên văn hóa, nên hồn của cà phê...




          Có lẽ không một đô thị nào ở Việt Nam ta mà lại không có quán cóc, đến mức đi trên mấy con đường mới mở, hiện đại và to đẹp, vỉa hè phẳng lỳ trống trơn, cứ thấy như thiêu thiếu một cái gì. Cũng không ai cắt nghĩa được một cách thấu đáo rằng tại sao lại gọi là quán cóc. Người thì bảo tại nó phải nhảy như... cóc vì bị đuổi. Người lại bảo bởi dáng ngồi như... cóc của khách khi uống cà phê ở những quán này?... Có người còn cắc cớ bảo: Sẽ ra sao nếu một ngày nào đó các con phố ở Việt Nam không còn quán cóc?


          Quán cóc gồm từ cà phê, chè chén, ăn sáng (phở, bún, cháo...), đến các quán nhậu bình dân, lấy vỉa hè làm... trụ sở. Lớn hơn các quán cóc là chợ cóc (có nơi còn gọi là chợ xổm, chợ đuổi, căn cứ vào... tư thế và dáng chợ), lấy lề đường và cả lòng đường làm nơi họp... Tôi là kẻ thú ngồi cà phê cóc nên xin khoanh lại ở các quán cà phê cóc vỉa hè. Dù đi đâu, Hà Nội, Sài Gòn, Huế, Nha Trang, Cà Mau, Châu Đốc hay Lạng Sơn, Bằng Tường... tôi đều chọn những cái quán ở ngay vỉa hè với những cái ghế chênh vênh, cái bàn khấp khểnh, với những cú chạm chân chạm tay, né người tránh nhau, ngồi trong tư thế mặt luôn quay ra ngoài đường, bạn thử mà xem, thú lắm...
          Có một thực tế là cà phê cóc thường ngon, lại rẻ, lại được mênh mông tầm mắt ngắm người ngắm phố. Trong khi các quán cà phê khách sạn, cà phê nhà, cà phê vườn... giá từ năm bảy ngàn đến trên chục ngàn thì cà phê cóc chỉ hai ngàn rưởi hoặc ba ngàn, mà lại tự do hít thở khí trời, tất nhiên là... hít luôn cả rất nhiều bụi. Đối với cánh nhà văn nhà báo thì cà phê cóc chính là nơi tốt nhất để họ tiếp cận đời sống và trao đổi thông tin. Cũng xin nói luôn, cà phê cóc trong Nam gồm một ly cà phê và một ấm trà, nếu hết kêu thêm chứ không như miền bắc, cà phê là cà phê, trà là là.


          Cái thói quen uống cà phê sáng cũng chả biết nó du nhập vào xứ ta từ khi nào, nhưng bây giờ thì đã trở thành một nhu cầu phổ biến đến mức giống như phàm đã là đàn ông thì phải... uống cà phê sáng, đặc biệt là ở phía nam. Mà chả cứ đàn ông, các bà các cô các chị cũng chả thua kém gì, cũng lóng lánh lung linh mướt mát thơm lừng từ cà phê trong nhà đến vỉa hè, mà lại còn uống đặc hơn, ít đường hơn cánh đàn ông. Và cũng sẽ thật thú nếu buổi sáng bên ly cà phê đặc quánh bốc khói thơm ngát ta lại gật gù cùng tờ báo cũng đang... nóng hôi hổi.  Các quán cà phê cóc nắm được "gu" này của khách nên bây giờ thường kiêm luôn sạp bán báo lẻ. Ai mua thì bán, dừng xe bên đường kêu báo là chủ xăng xái mang ra, còn các vị khách ghiền cà phê thì... đọc cọp. Đọc báo nơi quán cóc có cái thú là vừa đọc vừa... bình luận, vừa phát biểu chính kiến. Có khi ông nhà báo cãi nhau với ông xe ôm như mổ bò, bà bán vé số phê bình ông bộ trưởng nhân một vụ gì đó trên báo, vô cùng bình đẳng và thú vị... Cà phê níu báo, báo níu cà phê, như kiểu quảng cáo bây giờ hay gọi là "Hai trong một", thế mà cũng "buôn thất nghiệp, lãi quan viên" lắm, bằng chứng là chả thấy quán cóc nào sập tiệm, mà lại còn có cơ phát triển.
          Thú thực là sẽ thấy quạnh vắng thật nếu một ngày nào đó không còn quán cóc trên đường. Nhưng nếu cứ phát triển tràn lan thì cũng có vẻ ảnh hưởng đến văn minh phường phố và cả giao thông. Nhưng quán cóc, nó không chỉ là quán cóc, nó chính là một phần đời sống tâm hồn người đô thị, nó là cái góc khuất ở ngay mặt phố, chứa đầy kỷ niệm, đầy mới lạ và cả những phát hiện. Té ra, quán cóc nó không chỉ là... quán cóc. Nó còn là cái gì rất xốn xang, rất đời. Nó cũng phập phồng thở, trĩu nặng ký ức, trĩu nặng kiếp nhân sinh, như tôi, như bạn, như cái giọt cà phê đen sánh đang quặn lại trong phin kia để chiết cho ta cái vị đắng tê người mà lại ma mị ảo ảnh khiến ta cứ lâng lâng sướng khi nâng ly lên khẽ nhấp ngụm đầu tiên... Nếu biết ngồi... khuất khuất, đừng hung hăng bành trướng, khiêm nhường nép mình lại một chút, tôi nghĩ, quán cóc vẫn rất dễ thương trong ký ức mỗi người, và tiện dụng nữa, tất nhiên rồi...
                                                                           V. C. H.       

16 nhận xét:

Đinh nói...

Mới 6h bác đã tám cafe trên cung đường chữ nghĩa rồi.Nhưng mà hay và đầy đủ lắm. Những người phu chữ mà không gắn bó với vỉa hè, quán cóc, bình dân thì...ngáp thông tin thôi phải không bác.Nên Đinh em ngẫu hứng tự trào:
Phàm là nhà báo, nhà thơ
Cafe quán cóc, cơm phờ (phở) bình zân!
Khi nào gặp bác ở xứ em, em sẽ chiêu đãi cafe cóc thứ thiệt: ngon, rẻ, đẹp. Ha...ha nhé!

Văn Công Hùng nói...

@ Dinh:
--------
Cám ơn bạn, hẹn ngày nào đó được cà phê với bạn, còn giờ tôi lại ra cà phê đây...

Một người Huế nói...

Thể dục về,mở máy lúc 6:25,chộ bài của bác.Đọc và định "cãi" mấy câu.Nhưng rồi nghĩ là sớm mai,mần như rứa,e bữa khác chưa kịp chào đã bị đuổi.Hehe,sợ!
Nị,vô quán ai cũng dành để mà được ngồi ngó ra cả thì chỗ mô cho đủ?(quay mặt vô thi bị nói... "ngu chi",khổ dữ!)

Văn Công Hùng nói...

@ Một người Huế:
--------------
Ngày xưa sinh viên tôi hay uống cà phê Bến Nghé, giờ về thì uống lung tung.
Là mình tự xử mình ngu, chứ nhiều người, rất nhiều nữa, lại chỉ muốn chìa lưng ra đường thôi, như kiểu quay biển số xe ra ngoài ấy mà.
cứ cãi thoải mái, cho cà phê ngon thôi mà. Uống cà phê mà không cãi cũng... buồn lắm.

Đoàn nam Sinh nói...

Cà phê cóc là kiểu ngồi đòn, ghế gỗ cơ. Có thể thu cả hai chân lên chò hõ, hay một ngã một nghiêng, không có lưng tựa.
Hình ảnh quán cóc ở SG thời Pháp còn đầy. Đó là chỗ nhà cầm quyền hết sức chú ý: nơi tụ tập mọi thành phần trong giới bình dân và cả trí thức bình dân, cả cai đội, cò bót và...cộng sản.
Ngồi quán có phải để uống thôi đâu, uống cả cái hơi mùi, cái sống động,.. Một người bạn "tổng kết": Hạnh phúc là sự quen thuộc.
Quen với một góc khuất, mấy mặt người, cái gu mình chủ biết...làm nên sự thân thuộc là vậy.
Ghé Đinh tiên Hoàng, lão chủ gọi con trai đã chớm trung niên là Cu, các ông bạn già quen thộc cũng là Cu. Thói quen ai cũng nhớ, thêm một lời thăm hỏi, có thể khôi hài. Thế mà làm nên cái ghiền, không rứt được.

cu anh nói...

cháu thì lại ko thích mấy chỗ "cóc" lắm, nhất là gần đây đọc mấy bài báo về pha chế cà phê, cà phê thì ít, mà bột bắp, đậu nành, chất độc... thì nhiều.
ps: bác có chỗ gõ bị lỗi kìa, rưởi vs rưỡi :D

Văn Công Hùng nói...

@ Đoàn Nam Sinh:
----------
Xứng đáng ông... Cóc

Văn Công Hùng nói...

@ Cu Anh:
-------
Thì cháu cứ ngồi đấy, nhưng uống... sữa cho lành.
Chữ đấy không lỗi đâu, hỏi ngã gì cũng được. Rưởi và Rưỡi như nhau...

Hoàng Lâm nói...

Cái ảnh đại gia đình bác hình như photoshop, xấu mà lại không đúng lắm thì phải. Uống café vỉa hè thì nhìn ra đường, còn uống cạnh hồ thì ai lại "mổng chông" vào hồ thế!! hehe, sáng nay em làm 1 phát 100% ly đen nóng ở trên canô để còn đưa cốc cho thằng khác pha, vẫn là cà phê!

mẹ mướp nói...

khôn thì ngồi quay mặt ra, ngu quay mặt vào, trong ảnh có cái thằng nửa khôn nửa ngu nó ngồi quay...ngang!

hèn đại nhân nói...

Bác Hùng "tám" đúng lắm : ngồi quán cóc không chỉ để thưởng thức vị cafe mà còn ( thậm chí chủ yếu )nhâm nhi cái không khí đường phố, vốn là "đặc vị" của mỗi quốc gia, và riêng VN ta càng nồng nàn. Tui cũng xuất phát điểm từ phố núi cao nguyên nên cafe luôn là món khai trương cho một ngày, không thể thiếu, cho dù nhiều năm nay ngồi ghế cóc đồng bằng không hà. Hôm nào có dịp tới " phố núi cao phố núi chập chùng" , nhất định sẽ ghé thăm bác Hùng và cùng ngồi quán cóc một bữa với bác nhé ?

Văn Công Hùng nói...

@ Hoàng Lâm:
------
Chú tinh thật, ông Vân Đình Hùng chụp xong lấy phong cảnh... Nhật ghép vào, nên bàn ghế là cóc VN, PLeiku thứ thiệt nhưng mây trời cây cỏ hồ là... Nhật bổn..
Cà phê trên ca nô giữa biển Côn Đảo là nhất thế giới, chả ai có được đâu, chú nhớ ghi khoảnh khắc ấy vào nhé...

Văn Công Hùng nói...

@ Hèn đại nhân:
-----------
Xin mời nhé, ngay bên cạnh phòng làm việc của tôi là một cà phê cóc, rất thú vị...

ảo vọng nói...

Con cóc nó ngồi trong hóc.
Nó xoay cái lưng ra ngoài, ấy là cóc ...bị truy nã (?)
Con cóc nó ngồi trong hóc.
Nó xoay bản mặt ra ngoài, ấy là con cóc ...cafe (!). Hehe...
Cám ơn bác đã nhận lời tiếp kẻ hèn này ở thì tương lai. Giữ lời à nghen !

dân ghuệ nói...

Ở GHUỆ tôi cũng hay đi uống cà phê cóc với anh em văn nghệ, ngồi đó có thể nói chuyện trên trời dưới đất chẳng làm phiền ai, chỗ ngồi lại cơ động, có việc cứ đứng dậy trả tiền về, đôi khi cũng không phải chào thưa dài dòng.
Nhưng khi nào ngồi với Ghẹ hoặc khách khứa thì phải đưa vô quán cho nó lịch sờ sự...

luubinh.2009 nói...

Bài viết hay nhất về cafe cóc...Rất cám ơn anh để nhớ lại một thời...rất cóc.